Mekaniği, Quartzı, Otomatiği: Kol Saati Nasıl Seçilir?

Kol saatleri yıllardır hem erkeklerin hem de bayanların kullandığı aksesuarlar ortasında yer alıyor. Saat seçmek ise pek kolay bir şey değil, bilhassa de birinci kere saat seçecekler için. Sonuçta beşerler bir şeye ne kadar çok para ödeyeceklerse üzerinde o kadar çok düşünüyorlar. Örneğin akıllı telefon almak için yaptığımız araştırmayı makarna almak için yapmıyoruz.

Yazıdaki genel geçer tavsiyeler hem erkek hem de bayan saatleri için geçerli olsa da bu yazıya ilham veren şey kendime hoş bir saat almaya karar vermiş olmam, o yüzden odağım erkek saatleri idi. Dürüstçe söylemek gerekirse maddi taraftan kalbimiz kırılmadan bir saat almak imkansız değil fakat biraz uğraşlı olabiliyor.

1- Saat lakin nasıl saat?

Saat alırken birinci dikkat etmemiz gereken şeylerden biri, saatimizin nasıl bir düzeneğinin bulunduğu. Bu noktada karşımıza çıkan üç farklı alternatif bulunuyor: mekanik, quartz ya da otomatik. Her ne kadar tarz manasında farklı saatler olsa da saatlerin çalışma biçimleri manasında seçenekler kısıtlı. Pekala bu üsluplar ortasındaki fark ne?

Mekanik saatler genel olarak daha kıymetli ve daha karmaşık olur. Ülkemizde “kurmalı saat” olarak da bilinen mekanik saatlerin çalışma prensibi hayli kolay ancak etkileyicidir. Saati kurduğunuzda dişli sistemine bağlı bir mekanizmayı sıkıştırırsınız. Bu düzenek hür kaldıkça yavaş yavaş bir momentum oluşturur. Bu da saatinizin çalışmasını sağlar.

İkinci saat tipi ise otomatik saatler. Bu saatlerin yüzlerce küçük modülü ve içinde de rotor ismi verilen bir sistem bulunur. Temelde siz bu saati kolunuza takıp hareket ettikçe saatin çalışması için gereken enerjiyi de sağlamış olursunuz. Hatta üst düzey bir otomatik saat alırsanız size kendi kendine dönen bir saat kutusu/saat koyma aparatı verirler. Bu aparatın emeli saatin durmasını engellemektir.

Üçüncü tip ise quartz saatler. Bu saatlerin içinde sahiden de bir quartz parçacığı bulunur. Saat pilinden gelen elektrik akımı, quartzın belirli bir frekansta titreşmesini sağlar. Böylelikle bu saatler epey emniyetli ve saati gerçek gösteren eserler haline gelmiştir.

Seçim yaparken bu üç tipten hangisini istediğimize karar vererek başlamamız yanlışsız olacaktır. Tozun ya da çevresel etmenlerin çok olduğu bir yerde çalışıyorsanız, mekanik bir saat yanlışsız seçim olmayabilir. Saatin bakımı çok vaktinizi alacaktır. Bu cins noktalara dikkat etmek gerekir.

2- Ben hangi malzemeyi seviyorum?

Saat seçimindeki bir sonraki kıymetli nokta ise ne çeşit gereçleri sevdiğinizdir. Sonrasındaki tercihlerimizi de ona nazaran daraltmamıza yardımcı olacak olan bir kıstastır. Ferdî olarak plastik ya da silikon kordonlardan hoşlanmam, deriye de bakmayı çok bilmem. O yüzden metal kordonlar ve metal yüklü saatler seçiyorum. Tekrar de deri kordonların stili, silikon ve plastiğin esnekliği ve konforu metal kordonlarda bulunmaz.

Buna ek olarak saatin camında, içinde, kadranda da farklı malzemeler kullanılır. Bu gereçler de seçimlerinizde aklınızda bulunsun. Metal saatler örneğinden gitmek gerekirse kimi bireyler altın üzere bedelli metalleri tercih eder. Kimi bireyler ise dayanıklılığı öne çıkarır ve paslanmaz çelik üzere alternatiflere yönelir. Bunların dışında silikon, seramik, plastik üzere alternatifler de elbette vardır. Ya da yeterince paranız varsa değerli taşlarla süslü bir saat seçebilirsiniz.

3- Bu benim bileğime olur mu?

Erkek saatlerinin çapı epey değişken olabiliyor. Eski saatler genelde 34-36 mm çapında kadranlara sahipken günümüzde bu kadran uzunluğu 52 mm’ye kadar çıkabiliyor. Ortadaki farka ise birkaç mm demek çok hakikat değil, 34 mm’lik kadranın alanı 3632 mmkareye yakındır. 52 mm’de ise bu alan 8495 mmkareye çıkar, yani kadran oburunun iki katından daha geniş olur.

Burada genel geçer kural şudur: Bileğiniz 18 cm’den ince ise 42 mm sizin için kâfi bir kadrandır. Benimki üzere tombik bilekleriniz varsa daha büyük kadranlar kolunuzda daha yeterli duracaktır. Bunun için göz kararı da yaklaşabilirsiniz, tam bir ölçü almaya gerek duymayabilirsiniz.

4- Saatimin şusu da olsun, busu da olsun

Saatler en kolay haliyle zamanı gösterir. Yeniden de saatlerde karmaşıklık ismi verilen bir olgu vardır. Bu kavram her ne kadar korkutucu üzere dursa da aslında saatin ne kadar çok özelliği olduğuna nazaran değişir. Birtakım saatlerde yer alan tarih göstergesi, takometre, kronometre üzere özelliklerin sayısı arttıkça karmaşıklık artar.

Karmaşıklık konusunu çığırından çıkaran akıllı saatler de son yıllarda hayatımıza girmiş olsa da onlar başlı başına bir yazının konusu olmayı hak ediyorlar. Tekrar de şu ana kadar bahsettiğimiz kıymetlendirme kıstasları onlar için de geçerli.

5- Pekala kaliteli saati nasıl anlarım?

Saatlerin fiyatları epeyce değişken olabiliyor. Yol kenarından 30 liraya aldığınız bir saatten aslında çok bir şey beklemiyorsunuzdur lakin daha yüksek meblağları gözden çıkarmaya başladıkça, elbette ki daha evladiyelik bir saat istiyoruz. Bu saatleri anlamak için ise genelde beş kıstasa bakılması tavsiye ediliyor.

Ağırlık: Ağır olan saat güzeldir, özel olarak bir polikarbon falan kullanılmamışsa kaliteli materyal ağır olur. Saat kolunuzda varlığını hissettiriyor, elinizde tuttuğunuzda oyuncak üzere gelmiyorsa kalitelidir. Bunu bilen düzmece saat üreticileri bazen saate gereksiz tartı koyar fakat elinizde tarttığınızda yükün tek noktada toplanıp toplanmadığına bakarak bunu anlayabilirsiniz.

Akıcılık: Saatlerin üniversal sesi olan tik tak sesini ne kadar az duyarsanız saatiniz o kadar güzeldir. Bütün saatlerde bu ses olur fakat daha kaliteli saatlerde daha az ve daha düşük sesli tik tak duyarsınız. Her saniye tik tak yapan saatle 8 saniyede bir tik tak yapan saat ortasında önemli kalite ve personellik farkı bulunur.

Marka: Yalnızca marka diye bir şeylere fazla para vermek çok mantıklı değildir lakin saatler kelam konusu olduğunda iş biraz değişiyor. Güzel ve kaliteli bir saatin kuşaktan nesile aktarılma ihtimali çok daha fazladır ve üreticiler bu saygınlık üzerinden pazarlama yapar. İkinci Dünya Savaşı’nda kullanılan Rolex saatler günümüzde hâlâ çalışır durumdadır ve jenerasyondan nesile geçer.

İsviçre üretimi olsun: İsviçre’nin saat imali konusunda özel bir yeri vardır. Ülkenin hükümeti de bu sanatı korumak ismine çeşitli standartlar getirmiştir. Kaliteli saatler ya İsviçre üretimidir, ya da Swiss Movement ismi verilen usulle üretilmiştir. İsviçre Üretimi (Swiss Made) saatlerin üretimi İsviçre’de yapılırken Swiss Movement saatler İsviçre standartlarıyla diğer ülkede yapılır.

İsabetlilik: İnanmazsınız saatin uygunu saati yanlışsız gösterendir. Bu mevzuda standart genelde günde 10 saniye sapma formundadır. Birtakım saatler saat başı bir dakika geri kaldığı için bu isabetlilik önemli bir kıstastır. Birtakım saatlerin reklam kampanyaları direkt bu kıstas üzerine yapılır.

Bir kol saati seçerken bakmamız gerekenler genel olarak bu biçimde. Akıllı saatleri ise daha sonra farklı bir yazıda ele alacağız. Sizin tercih ettiğiniz kol saati modelleri hangileri?