Microsoft Windows 35 Yaşında: MS-DOS’tan Windows 10’a

Bugün işletim sistemi denildiği vakit çabucak herkesin aklına birinci gelen isim Windows oluyor. Adeta Microsoft’u Microsoft yapan eser olan Windows’un birinci ortaya çıkışı ise tam 35 yıl öncesine, 20 Kasım 1985’e dayanıyor.

Birinci grafik kullanıcı arayüzü olarak Windows, epey büyük muvaffakiyet yakalamış ve bilgisayar kullanabilmeyi pek çok kişi için epeyce kolay hale getirmişti. Vakit içerisinde farklı rakipleri çıksa da marka her vakit en tanınan olmayı başardı.

Önce vakit içinde…

Aslında Microsoft, Windows öncesinde MS-DOS ile bilgisayar piyasasında kendine kıymetli bir yer elde etmeyi başarmıştı. Bu işletim sistemine bugün bilr CMD penceresinden erişerek kullanabilmek mümkün. Genç Bill Gates, WIMP GUI (Windows, ikonlar, fare, işaretçi grafik kullanıcı arayüzü) isimli sistemi tanıttığında pek çok kişi yeni sistemin yararlarını anında fark etmişti.

Aslında Microsoft bir grafik kullanıcı arayüzü sunan birinci firma değildi ve son da olmadı. Sunduğu kullanım ve erişim kolaylığı ise daha evvel görülmemiş bir şeydi. 1987 yılında Windows 2.0, Apple’ın açtığı bir dolu dava ile birlikte geldi. İşletim sistemi i286 işlemcileri desteklerken mahkeme de Microsoft’u haklı buluyordu. Onu Windows 2.1 takip etti.

Üç olsun güç olmasın

Windows 3.0, 1990 yılında piyasaya çıktı. Microsoft’un gerçek manada çığır açtığı işletim sistemi de buydu. Sanal bellekle tanıştığımız, programların aşikâr süreçler için bellek ayırdığı birinci Windows işletim sistemi buydu. İki yıl sonra da iş ağlarında çalışanların bağlantısına odaklanan ve Windows for Workgroups olarak lanse edilen Windows 3.1 geldi. Bir orta da Çin’e özel Windows 3.2 işletim sistemi tanıtıldı.

Bu işletim sistemlerinden sonra ise ülkemizde pek çok kişinin hatırladığı birinci Windows versiyonu olan Windows 95 geldi. Windows 95’in çıkışında büyük bir pazarlama kampanyası yapıldı, Rolling Stones bile kampanyada yer aldı. Kendimiz şoför yüklemeden bir şeyleri takıp çalıştırabildiğimiz, native 32 bit uygulama çalıştırabilen birinci Windows idi. Ayrıyeten İnternet Explorer da bu devirde ortaya çıktı. Windows 95, internet çağının Windows’u idi.

Bu sürümün akabinde Windows 98 geldi. Onu Windows 2000 ve Windows ME (Windows Millenium Edition) takip etti. Bu versiyon zerre sevilmediği üzere Microsoft’un mehteran misali bir ileri bir geri giden Windows versiyonları devrini de başlatmış oldu.

Kernel paniği

Microsoft bu periyotta Windows NT üzerinde çalışıyordu. Bu büsbütün yeni Windows versiyonunun DOS ile hiçbir alakası yoktu. Büsbütün şirketlere yönelikti. Şirketler DOS kullanmaktan vazgeçmiyordu. İnsanların Windows ME yerine Windows 2000 tercih etmesi, firmayı bu bahiste yine düşünmeye itti.

Bir yıl sonra ise genç jenerasyonun büyük kısmının bilgisayarla tanıştığı efsanevi işletim sistemi olan Windows XP geldi. Windows XP farklı versiyonlardan fazla varyantlara sahipti. Gerçek manada tepsi kadar tabletlere, bilgisayarlara, sunuculara ve ATM’lere özel varyasyonları ile büyük sükse yapmış ve büyük muvaffakiyet yakalamıştı.

Tıpkı periyotta Windows CE de ortaya çıkmıştı. Küçük PC’ler için geliştirilen bu işletim sistemindeki kerneller Windows Mobile için de kullanılmıştı. Windows Mobile telefon görmüyor olmamız bu işletim sisteminin akıbeti hakkında fikir verse de pek çok kişi için ilham verici bir teşebbüs oldu. Tekrar de iki sistem büsbütün uyumsuzdu.

Olmaz olaydın dedirten işletim sistemi: Windows Vista

Windows Vista birinci olarak 2006 yılında ortaya çıktı. Çabucak her bilgisayarda Windows XP olan bir devirde bu işletim sistemi yeni ve göz alıcı tasarımı, arttırılmış güvenliği ile geldi. Birinci bakışta çok beğenilen sistem, biraz dikkatli bakmaya başlayınca rahatsızlık veriyordu. Sistem çok büyüktü, geçmiş 15 yılın kodlarını karman çorman biçimde kullanıyordu. Eski makineler kaldırmıyordu ve sunucuların neredeyse hiçbiri bu sistemle uyumlu değildi.

Bu devirde Microsoft, Mojave Projesi’ni başlattı. Özünde evcil hayvanlara ilaç içirmek için ilacı yemeğine karıştırmanın insanlara Vista kullandırma versiyonu olan proje başarısız oldu, Vista daha da yerildi ve beşerler XP’ye daha da sıkı sarıldı.

Windows 7 geliyor

Microsoft, Vista ile girdiği yanlış yoldan Windows 7 ile çıkmaya karar verdi. 2009 yılında gelen işletim sistemi teknik olarak Vista kabuğunda XP tecrübesi sunuyordu. Kodlar daha çevik, sistem daha süratli, yükü daha hafif ve uyumluluğu daha gelişmişti. Windows’un en yüksek pazar hissesine ulaşan işletim sistemi olmayı da başardı. Ayrıyeten çoklu dokunma ve konut ağı üzere özellikleri de hayatımıza kattı.

Bu periyotta işletim sistemi pazarı da hayli renklendi. Akıllı telefonlar, tabletler, dizüstü bilgisayarlar, Wi-Fi derken ortalık panayır yerine döndü. Apple, daha fazla bireye Mac tecrübesi sunmaya başlarken iOS ile akıllı telefon pazarında parladı. Google da Linux tabanlı Android işletim sistemine odaklanmıştı.

Windows 8 ve 8.1: Olmadı

Microsoft halihazırda Windows 7 devrinden başlayarak yeni işletim sistemlerinin pek de tutmayacağına inanıyordu. Windows CE’yi de bu periyotta çöpe atıp yeni Windows Phone’a geçti. Temel olarak firmanın vaadi taşınabilir ve bilgisayar ortasında eşgüdüm idi. Olmadı.

Windows 8 pek çok işe yaramayan yenilik yaptı. Bunlardan biri olan “Başlat tuşunun kaldırılması” ise çok aykırı tepti gördü. Daha sonra Microsoft apar topar Windows 8.1’i yayınladıysa da bu işletim sistemi de daha gereğince gelişmemişti. Her ne kadar kimi sıkıntıları çözse de kâfi olmadı. Tıpkı devirde Windows Phone da performans ve talep manasında sürünmeye başladı.

Windows bu periyotta sıkıntıları çözmek için ağır uğraş harcadıysa da eforu yetmedi. Microsoft bir kez kendi bindiği kolları teker teker budamıştı. Artık beşerler için bilgisayar = Windows değildi.

Windows 10: Windows’u yine düşlemek

Günümüze geldiğimizde ise Windows’un hayli esaslı biçimde yenilenmesi kaide haline gelmişti. Microsoft da tam olarak bunu yaptı. Bu periyotta firmanın başına da Satya Nadella geldi. Firma birinci sefer kendi pazarının tek ve tartışmasız hakimi değildi.

Windows 10 tahminen işletim sistemi manasında en büyük değişiklik değildi lakin stratejik manada Windows tarihinin en büyük değişimine sahne oldu. Daha evvel Windows bir eser iken artık bir hizmet olarak satılmaya başlandı.

Bu işletim sistemi ile agresif bir siyaset izleyen Microsoft, çok uzun bir müddet için Windows 10’u fiyatsız yükseltme olarak sundu. Hatta korsan olarak Windows 7 yahut Windows 8.1 kullananlar bile lisanslı versiyonu sorgusuz sualsiz olarak edinebiliyordu.

Windows Phone bu süreçte sessizce piyasadan kaldırıldı. Microsoft’un Nokia’yı satın aldığında bünyesine kattığı binlerce çalışan ya öteki departmanlara kaydırıldı ya da işten çıkarıldı. Firma bugün birinci Android işletim sistemine sahip aygıtı Surface Duo üzerinde çalışıyor.

Microsoft Windows artık orta yaşa gelmiş oluyor. Tıpkı bizler üzere bazen kusurlar yapan, bazen yolunu kaybeden fakat bir halde düze çıkan Windows’un doğum gününü bizler de Webtekno ailesi olarak kutluyoruz. Windows olmasaydı bugünkü bilgisayar dünyası muhtemelen olmayacaktı.