FreeSync Nedir, Ne İşe Fayda?

Bilhassa oyun oynarken imgelerin iç içe girerek baş karıştırıcı bir hal almasından şikayetçiyseniz ekran yırtılması denen meseleyle karşı karşıya olabilirsiniz. Ekran kartı üreticileri, geçmişte bu sorunu düzeltmek ismine VSync isimli teknolojiyi ortaya çıkardı. Vakitle eskiyerek yetersiz gelmeye başlayan bu teknolojinin yerini ise AMD tarafında FreeSync, NVIDIA tarafında G-Sync ismi verilen teknolojiler almaya başladı.

Biz de bugünkü yazımızda probleme AMD’nin getirdiği tahlil olan FreeSync teknolojisini ele alacağız. FreeSync teknolojisinin tam olarak ne işe yaradığından tutun, nasıl çalıştığına kadar merak edilen her şeyi cevaplayacağız. En sonda da AMD’nin en büyük rakibi olan NVIDIA tarafından geliştirilmiş G-Sync teknolojisine karşı artılarına ve eksilerine değineceğiz.

FreeSync nedir?

FreeSync, oyunlarda gördüğümüz VSync özelliğinin yerini alması için AMD tarafından geliştirilen bir teknoloji. En kısa tabirle, oyunlarda oluşan ekran yırtılmalarını ortadan kaldıran bir özellik. Şayet bu kadar kolay bir açıklama sizi tatmin etmiyorsa gelin daha detaylı bir biçimde FreeSync teknolojisinin ne olduğuna da değinelim. Birinci olarak ekran yırtılmasının ne manaya geldiğine bakalım.

Ekran yırtılması, oyun oynarken ekranda gösterilen saniye başına kare (FPS) ölçüsünün monitörün tazeleme suratı bedelinin (saniye başına gösterebildiği kare sayısı) üstünde olduğu anlarda ortaya çıkan bir manzara sıkıntısıdır. Bilhassa hareketin süratli olduğu anlarda, dikey nesnelerde meydana gelir. Sorunun temel sebebi, monitörün ekran kartının ürettiği kare suratına yetişemeyip tıpkı anda iki farklı kareyi göstermeye çalışmasıdır.

FreeSync ise bu sorunun önüne geçebilmek ismine AMD tarafından özel olarak geliştirildi. Misyonu VSync ile tıpkı olsa da aslen VSync’ten farklı bir çalışma prensibine sahip olduğu için çok daha başarılı bir teknoloji. NVIDIA’nın G-Sync isimli birebir fonksiyona sahip teknolojisine nazaran ise çok daha ucuz bir biçimde erişilebildiği için kısa bir müddette oldukça tanınan bir hale geldi.

FreeSync nasıl çalışır?

FreeSync kullanımda olduğunda monitörün tazeleme suratı sabit(statik) bir paha olmaktan çıkıp değişken(dinamik) bir kıymete dönüşür. Yani monitörün tazeleme suratı 60 Hz ise her saniye 60 Hz olmak yerine daima olarak farklı bir tazeleme suratı pahasına sahip olur. Bu sayede ekran kartı monitörle bağlantıya geçerek monitörün tazeleme suratı limitini aşmayacak kadar kareyi monitöre yollar.

Şayet kolay bir açıklamadan fazlasını, yani işin teknik tarafını da aydınlatan bir açıklama istiyorsanız birinci olarak AMD monitörlerde bulunan LFC (Low Framerate Compensation) özelliğini ve “FreeSync aralığı” bedelinin ne manaya geldiğini bilmek gerekiyor. Zira bu iki terim birbiriyle ahenk içinde çalışarak FreeSync teknolojisinin başarılı bir halde işlemesini sağlıyor.

FreeSync aralığı, FreeSync dayanaklı monitörlerin değişken tazeleme suratının değişebildiği aralığı tabir eden bir terim. LFC ise oyun esnasında alınan FPS ölçüsü FreeSync aralığının altındaysa manzarayı akıcılaştırmak için devreye girerek birebir karenin bir saniyede iki sefer gösterilmesini sağlayan bir özellik. Örneğin 75 Hz bir monitörünüz varsa ve FPS 37 kareye kadar düşerse bu 37 kare saniyede iki sefer gösteriliyor.

Saniyede iki defa gösterilen 37 kare, toplamda 74 kare gösterilmesine sebep oluyor. İmaj de tam olarak bu formda daha akıcı hale getiriliyor. Her ne kadar gördüğümüz farklı kare sayısı 37 olsa da 74 kare görüldüğü vakit kareler ortası yapılan geçiş insan gözüne daha pürüzsüz görünüyor.

FreeSync etkin etmek için gerekli olan donanımlar:

FreeSync, AMD tarafından geliştirilen bir teknoloji olduğu için kullanabilmek ismine AMD tarafından üretilmiş, uyumlu donanımlara muhtaçlık duyuluyor. Hem kullandığınız monitörün hem de kullandığının ekran kartının FreeSync özelliğini desteklemesi gerek. FreeSync dayanağı sırf AMD marka ekran kartlarında bulunuyor. Monitörünüzün FreeSync dayanağına sahip olup olmadığını da monitör özelliklerinden öğrenebilirsiniz.

AMD FreeSync açma süreçleri:

• Adım #1: Masaüstüne sağ tıklayarak “AMD Radeon Ayarları”na tıklayın.
  
• Adım #2: “Oyun” sekmesine girin.
  
• Adım #3: “Global Settings” ya da dilediğiniz oyuna basın.
  
• Adım #4: “AMD FreeSync” özelliğini aktifleştirin.
  
• Adım #5: “AMD Radeon Ayarları” penceresini kapatın.

AMD FreeSync teknolojisini faal etmek için gereken donanımlara sahipseniz üstteki adımları uygulayarak kolaylıkla bu teknolojiden faydalanabilirsiniz. FreeSync kullanımdayken oyunların grafik ayarları içinden VSync’i kapalı duruma getirmeniz gerekiyor. Zira VSync, FreeSync’e oranla daha ilkel bir tahlil olarak ekran kartının ürettiği FPS ölçüsünü monitörün tazeleme suratına sabitleyerek ortaya bir giriş gecikmesi çıkarıyor.

AMD FreeSync vs NVIDIA G-Sync: Hangisi daha güzel?

Tıpkı emel için geliştirilen FreeSync ve G-Sync ortasındaki en değerli fark, FreeSync’in isteyen her monitör üreticisi tarafından fiyatsız olarak kullanılabiliyorken eserine G-Sync dahil etmek isteyen üreticilerin G-Sync için özel olarak üretilmiş bir modül satın alması gerekmesi. FreeSync, AMD marka ekran kartlarında bulunan bir özelliği kullanarak aktifleştirildiği için monitörün fiyatına büyük bir tesiri olmuyor.

FreeSync dayanaklı ve G-Sync takviyeli monitörler ortasında oluşan büyük fiyat farkının sebebi tam olarak bu. Yani FreeSync ve G-Sync kapışmasında fiyat kategorisi için konuşacak olursak AMD’nin sunduğu tahlil, NVIDIA’nın sunduğu tahlile oranla çok daha ucuz. Çalışma prensipleri ortasındaki ayrım yüzünden doğan bu fiyat farkı iki teknolojinin performansına da direkt tesir ediyor.

FreeSync performansı hakkında kullananların en çok yakındığı mevzu, ekranda hareket halinde olan nesnelerin gerisinde bir iz bırakarak ‘ghosting’ sıkıntısını ortaya çıkarıyor olması. G-Sync kullanıcıları tarafından daha az yapılan bu şikayet, FreeSync dayanaklı monitörlerin çalışma şeklinden dolayı güç idaresini ayarlamakta bazen zahmet çekmesi. Gereğince güç verilemeyen pikseller kendilerini yenilemekte süratli olamıyor, bu sayede ghosting problemine sebep oluyor.

G-Sync için de kusursuz bir teknoloji diyemeyiz. Monitörün değişken tazeleme aralığının altında kalan bir FPS ölçüsü ortaya çıktığı durumlarda rahatsız edici titremeler meydana geliyor. Hem FreeSync hem de G-Sync bu problemle baş etme konusunda yüzde yüz muvaffakiyet sağlayamıyor. Yeniden de iki teknoloji ortasında yapılan karşılaştırmalarda genel yargı G-Sync’in FreeSync’ten daha başarılı bir teknoloji olduğu istikametinde.

Bu muvaffakiyetin fiyata direkt tesir ettiğini unutmamak gerekiyor. Fiyatın bu kadar yüksek olması sırf tüketiciyi değil birebir vakitte üreticileri de etkileyen bir faktör. G-Sync özelliğine sahip bir monitör üretmek NVIDIA iş birliğine muhtaçlık doğururken isteyen her üreticinin FreeSync kullanabilmesi, FreeSync’in G-Sync’e oranla çok daha fazla monitörde bulunmasına sebep oluyor.

AMD FreeSync nedir, ne işe fayda, FreeSync ve NVIDIA G-Sync ortasında ne fark var üzere sorulara cevap verdiğimiz içeriğimizin burada sonuna geliyoruz. Genel olarak baktığımızda VSync’e oranla çok daha başarılı olmasına karşın belli donanımlara sahip olmayı gerektirdiği için VSync kadar yaygın kullanılmıyor. Yorumlar kısmında siz kullanıyorsanız şad olup olmadığınızı belirtebilirsiniz.