‘Filyasyon’ Nedir, Koronavirüs Salgınında Ne Kıymeti Var?

Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca tarafından neredeyse her basın toplantısında filyasyon çalışmaları üzerinde duruluyor. Bilhassa koronavirüs çeşidi Kovid-19 üzere bulaşıcı hastalıklarda bu çalışma büyük kıymet taşıyor. Son günlerde birçok sefer duyduğumuz herkesin aklına filyasyon nedir sorusunu getiren bu çalışmalar ile bulaşıcı hastalığın kaynağı bulunmaya çalışıyor. Böylelikle salgınla çaba edebiliyoruz.

Filyasyon çalışmaları sonucunda hastalığın sebepleri, bulaşma yolları üzere temel ve çok değerli bilgiler elde ediliyor. Sıhhat üniteleri bu çalışmalar sonucunda elde ettikleri datalar ile hami tedbirler alabilir yahut birtakım sıhhat hizmetleri planlamaları yapabilirler. Bu çalışmalar aslında kanunen de yapılması ve Sıhhat Bakanlığı’na bildirilmesi gerekiyor. Bu nedenle titizlikle yapılması da çok kıymetli.

Filyasyon nedir ve nasıl yapılır?

Üstte da belirttiğimiz üzere filyasyon, bulaşıcı hastalıklarda hastalığın birinci kaynağını bulmaya yönelik yapılan bir çalışmadır. Bu bağlamda öncelikle hastanın kesin tanısı konulmuş olmalıdır. Akabinde temasta bulunduğu şahıslardan, bulunduğu ortamlara kadar derin bir bilgi toplanır. Bu süreçte hastalığın devam edip etmediği yahut öbür hastalar için de risk oluşturup oluşturmadığı konusunda risk değerlendirmesi yapılır.

Kovid-19 ile çaba sırasında da filyasyon çalışması çok büyük değer taşıyor. Sıhhat Bakanı’nın açıkladığı bilgiler ışığında da ülkemizdeki olay artış suratının azalmasının en büyük etkenlerinden biri bu çalışmalar. Bu çalışmaların neden bu kadar kıymetli olduğunu bir örnekle açıklayabiliriz. Hastaneye başvurmuş ve Kovid-19 teşhisi konulmuş bir hasta olduğunu varsayalım.

Öncelikle bu hastanın etrafı ve temas haline geçtiği bireyler taranıyor. Bu şahıslar içerisinde öbür hasta varsa, bu hasta taşıyıcı olarak geçiyor. Akabinde teşhis konulan ikinci hastanın temas halinde olduğu bireyler taranıyor. Bu biçimde taramalara devam ediliyor ve sonunda hastalığın kaynağı olan kişi bulunuyor. Bu süreçte teşhis konulan herkes taşıyıcı olarak tanımlanıyor. 

Bu çalışmaların sonucunda ne yapılıyor?

Üstte kısa ve kolay bir halde örneklendirdiğimiz filyasyon aslında çok daha derin tahlillerin ve dataların toplandığı bir çalışma. Buna risk değerlendirmesi, hastalık belirtileri, bulaşma yolları üzere çeşitli bilgilerin toplanması da dahil. Öncelikle teşhis konulan tüm hastalar toplumdan izole ediliyor. Yani bu etapta izolasyon çalışması da devreye giriyor. Akabinde sıhhat planlaması yapılıyor.

Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti üyeleri ve Bakan Fahrettin Koca’nın açıkladığı ve önerdiği tüm tavsiyeler aslında bu sıhhat planlaması içerisine dahil ediliyor. Buna bulaşıcı hastalıkla savaş da deniliyor. Bu savaş doğrultusunda kimi ek tedbirler alınıyor ve tedavi çalışmalarına başlanıyor. İzolasyonu sağlanan ne kadar çok teşhis olursa hastalığın bulaşma suratı da o kadar azalıyor.

Filyasyonun salgında ne ehemmiyeti var?

Filyasyon başlı başına bulaşıcı hastalıklarla savaşma prosedürü. Zira bu hastalığın kaynağını bulup, izolasyonu sağlayarak yayılmasını engelleyebilir ve hastalığı kısa müddette bitirebilirsiniz. Yeni durumumuzda ise hastalığın yayılma suratını azaltmada çok kıymetli bir rol oynuyor. Yayılma suratı azaltıldığı vakit hem hastalıkla uğraş için hem de risk değerlendirmesi için vakit kazanılmış oluyor.

Koronavirüs çeşidi Kovid-19 üzere bulaşıcı hastalıklarda, bilhassa vefat riski de varsa erken teşhis çok büyük bir kıymet taşıyor. Bu nedenle filyasyon birebir vakitte erken teşhis koymak için de kıymetli. Teşhis konulan bir hasta ne kadar çabuk izole edilir ve filyasyon çalışmasına natürel tutulursa, hastalığın yayılması da engellenmiş oluyor. Bunun için kurulmuş özel bir takım bugünlerde canla başla çalışıyorlar.

Filyasyon grubu ne yapar?

Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, dünyada Kovid-19 ile uğraş sırasında en yaygın formda filyasyon çalışması yapan ülkenin Türkiye olduğunu açıklamıştı. Koca tıpkı vakitte bu sistemin nasıl işlediğini de yeniden basın toplantısında açıkladı. Öncelikle hastaneye başvurmuş ve Kovid-19 teşhisi konan bir teşhis olduğu vakit sisteme iş ve aile bilgileri otomatik olarak düşüyor.

Bu hastadan aile bilgileri, son günlerde kimlerle temasa geçtiği ve nerelerde bulunduğu üzere değerli bilgiler alınıyor ve 3 bireyden oluşan filyason grubu en geç 48 saat içerisinde tarama sürecine başlıyor. 48 saatlik vakit diliminde hastanın etrafı ve temasa geçtiği bireylerin tek tek izolasyonu sağlanıyor ve Kovid-19 testleri yapılıyor. Şayet yeni bir teşhis konulursa birebir süreç onlar için de yapılıyor.

Filyasyon için çalışan grupların sayısı da açıklanmıştı. Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki en çok takım 1.200 ile İstanbul’da. Türkiye genelinde 81 vilayette ise toplamda 4000 grup vazife alıyor. Bu gruplar dışında aile doktorları de bu çalışmalara katılıyor ve data toplanmasında büyük kıymet taşıyor. Sıhhat Bakanı’nın da belirttiği üzere filyasyon çalışmaları için bilgi toplamak çok değerli. 

Herkesin mecburî olarak meskenlerinde kendilerini karantinaya aldığı ve geçmesi için gün saydığımız Kovid-19 ile gayret için yapılan filyasyon çalışması, hastalıkla çabada büyük ehemmiyet taşıyor. Bilhassa son periyotta görülen hadise artış suratındaki düşüşü bu çalışmalara borçluyuz. Umarız en yakın vakitte olağan günlerimize dönmeyi başarabiliriz. Sağlıklı ve konutta kalmaya devam ediyoruz.