Vatandaşların %12’si Koronavirüse Karşı Hiç Tedbir Almıyor

Koronavirüsün ülkemizde görülmesi ve giderek yaygınlaşmasıyla birlikte, Türkiye’ye ait kıymetli araştırma sonuçları da gün yüzüne çıkmaya başladı. 14 – 18 Mart tarihleri ortasında düzenenlen Risk Algısı Araştırması ile koronavirüse karşı insanların ne düzeyde tedbir alıp almadıkları sorusuna cevap arandı.

Prof. Dr. Ali Atıf Bir başkanlığında, İrtibat Bilimleri Enstitüsü ve Fram Araştırma isimli şirket tarafından gerçekleştirilen çalışmaya 824 kişi katıldı. Sonuçlar, bilhassa Güney Kore ve İtalya üzere ülkeleri göz önünde bulundurduğumuzda nitekim tasa verici boyutta görünüyor. 

Koronavirüse dair Risk Algısı Araştırması’nın sonuçları:

• Koronavirüsün kendilerine bulaşma ihtimalinin, gerçek hastalık bulaşma ihtimaliyle (%1-%5) eşit olduğunu düşünenlerin oranı: %44
• Koronavirüsün öteki hastalıklardan daha kolay bulaşacağını düşünenler: %56

Üstteki datalara nazaran Türkiye’de vatandaşların %44’ü koronavürüsün, grip üzere sıradanlaşmış bulaşıcı hastalıklarla tıpkı oranda bulaşıcı olduğunu düşünüyorlar. İştirakçilerin geri kalanı ise koronavirüsün, sıradanlaşan bulaşıcı hastalıklara kıyasla daha kolay bulaştığını düşünüyorlar. 

18-24 yaş ortası gençler, 65 yaş üstü vatandaşlar kadar kaygılı durumda:

Yaş yükseldikçe mevt oranlarının arttığı COVID-2019 hastalığına dair risk alıgısı, 18-24 yaş ortası gençler ve 65 yaş üzerindeki vatandaşlarımız için tıpkı seviyede. Yani üniversite çağındaki gençler ile yaşlı vatandaşlarımız neredeyse eşit oranda kaygı taşıyorlar. Araştırmacılar, bu duruma neden olan şeyin gençlerin haberleri toplumsal medyadan almaları ve buna bağlı olarak daha çok davranış sergilemeleri olarak açıklıyorlar. 65 yaş gubu üzerindeki telaşların fazla olmasının nedeni de doğal sebepler; zira koronavirüs. 65 yaş ve üzerinde daha tesirli.

Türkiye koronavirüs haberlerinin çoğunu TV’den takip ediyor:

TV'lerde gösterilen koronavirüs kamu spotu. Aktör Timuçin Esen, bir TV dizindeki karakteriyle bilgi veriyor.

Türkiye’de klâsik medya aracı televizyonun aslında düşünüldüğünden de tesirli olduğu kanısı, koronavirüs araştırmasında da ortaya çıkıyor. Araştırmaya nazaran internet ve toplumsal medyada daha çok haber paylaşılmasına karşın vatandaşlarımız, koronavirüs haberlerinin değerli kısmını TV’den takip ediyorlar. 

Ayrıyeten mecra farketmeksizin en muteber kaynak da Sıhhat Bakanlığı olarak öne çıkıyor. Bu mevzuda da gerek Sıhhat Bakanı Koca, gerek bakanlık tarafından sürecin en başından bu yana uygulanan bağlantı stratejisinin tesirini görmek mümkün.

Vatandaşların %12’si koronavirüse karşı hiçbir tedbir almıyor:

Ferdî tedbirler ortasında hijyene dikkat etme, toplu ortamlarda dikkatli davranma, toplumsal mesafelendirme ve konutta kalma konular araştırmaya dahil edilmiş durumda. Sonuçlara nazaran vatandaşlarımızın %12’si, üstte bahsi geçen ferdî tedbirlerin rastgele birini uygulamıyor. Eğitim oranı düştükçe şahsî tedbir almama oranı da artış gösteriyor. 

Araştırmanın başka sonuçları:

• Sıhhat Bakanlığı, vatandaşların %16’sına nazaran başarılı, %64,2’sine nazaran çok başarılı süreç yönetiyor. 
• Sıhhat Bakanlığı’nın vatandaşlar için güvenirlik oranı %80.
• Koronavirüse dair yapılan haberleri inandırıcı bulanlar %44, hiç inandırıcı bulmayanların oranı %12. 
• Eğitim düştükçe haberleri inandırıcı bulmama oranı artış gösteriyor. 
• Halkın %25’i panik ortamının abartılı olduğunu düşünüyor, %27,6’sı orta seviyede abartılı panik havası olduğunu söylüyor.
• İştirakçilerin %22’si ise hiçbir yere gitmekten çekinmediğini, yani konutta kalma kuralına dikkat etmediğini belirtiyor. 

Panik ortamını gereksiz yere artırmak yanlış:

Araştırma hakkında konuşan Prof. Dr. Ali Atıf Bir, “Böylesine yayılma potansiyeli olan bir salgında riski olduğundan biraz fazla algılamak; tedbirlere uymak açısından kıymetli olsa da risk algısının gerçek riskten çok yüksek olması, toplumda panik havasını gereksiz yere arttırarak, iktisat dahil birçok çarkın işlemez hale getirebilir.” açıklamasında bulundu. 

Risk algısının bireyden bireye değişim gösterebileceğini söyleyen Bir, “Karmaşık sözcüklerin neyi tabir ettiği bilgisi, birçok izleyici için farklı yorumlanmaya müsaittir. Biz bu araştırmayı modellerken halihazırdaki literatür ve DSÖ açıklamalarına nazaran semptom gösterip COVID-19 olumlu çıkma mümkünlüğünü yani gerçek risk %5 ve altı aldık. Aslında rastgele bir grip semptomu gösterme mümkünlüğü şu an için bu oranın çok altındadır” dedi.