Swift Programlama Lisanı Nedir, Neler Yapılabilir?

2010 ve sonrası taşınabilir uygulamaların altın çağı oldu. Birçok uygulama geliştiricisi bilgisayar üzerinde yapabildikleri şeyleri taşınabilir platformlara da aktarabilmek ismine taşınabilir yazılım lisanlarına yöneldi. Zira taşınabilir piyasası inanılmaz bir süratle büyümeye başlamıştı.

Android ve iOS taşınabilir platformun iki öncü işletim sistemi olduğu için, bu platformlar üzerinde uygulama geliştirmek için kullanılabilecek lisanların popülerliği artmaya başladı. İşte Swift de tam olarak bu noktada devreye giriyor. Zira Apple eserlerde çalışan uygulamalar yazmak için kullanılabilecek en güzel programlama lisanlarından biri Swift.

Swift ne demek?

Swift bir programlama lisanı ismi olmasının yanı sıra, tıpkı vakitte İngilizce lisanında birçok farklı manaya gelebilen bir söz. Bu manalardan kimileri “süratli”, “kara sağan kuşu”, “seri” ve “çabuk”. Fakat lisanın logosuna bakıldığı vakit, Apple’ın net bir formda kara sağan kuşundan esinlendiği anlaşılıyor.

Swift’in dünden bugüne gelişim süreci:

Birinci olarak Apple Worldwide Developers Conference 2014 isimli aktiflikte duyurulan Swift, o vakitten bu vakte büyük ölçüde yol kat etti. O vakitler Apple’ın üst seviye yöneticilerinden biri olan Chris Lattner, programlama lisanının temellerini 2010 yılında atmaya başladı.

Apple 2013 yılına kadar karşılarına çıkması olası bir meseleye karşılık aradı. O sorun da yeni programlama lisanının hâli hazırda Apple eserlere uygulama geliştirmek için kullanılan Objective-C ekosisteminde kendine nasıl yer bulacağıydı. Teknoloji devi, geliştiricileri Swift kullanmaya zorlamak istemiyordu. Zira bu türlü bir hareket çok sert yansılar alabilirdi.

Apple bu noktada mevcut Objective-C lisanına yatırım yapmaya devam etmeye karar verdi. Fakat bir yandan da yeni ve sağlam bir lisan geliştirdiğinin iletilerini vermeye başladı. Bundan bir yıl sonra ise Apple aygıtlara uygulama geliştiren beşerler Swift’in betası ile tanıştılar. Swift, birinci ay 11 milyon kişi tarafından indirildi.

Süreç devam ettikçe geliştiricilerin Swift hakkında kanıları de yavaş yavaş oluşmaya başladı. Görüşler başlarda çok karmaşıktı. Bir kısım geliştirici, Swift’in kullanması kolay bir lisan olduğu için âlâ olduğunu, öteki bir kesim ise bu kolaylıktan dolayı yetersiz olduğunu düşünüyordu. Fakat iki taraf da şimdi Swift kullanmak için çok erken olduğu konusunda ortak fikre sahipti.

Yıllar 2015’i gösterdiği vakit Apple Swift’i açık kaynak kodlu bir programlama lisanı hâline getirdi. Apple’ın bu hareketi sonrasında Swift ağır ilgi gördü. Açık kaynak kodlu hâle geldiğinin birinci haftasında 60.000’den fazla insan Swift’in bir kopyasını indirdi. Sonrasında geçen 2 sene içinde de Swift resmî olarak tarihin en süratli büyüyen programlama lisanı oldu.

Swift ile neler yapılabilir?

Swift, Apple’ın uzun yıllardır süregelen stratejisini devam ettirerek sırf Apple eserlerine uygulama yazmak için kullanılabiliyor. Yani Swift kullanarak macOS, tvOS, iPadOS, watchOS ve iOS yüklü tüm aygıtlarda sıkıntısızca çalışabilecek uygulamalar geliştirmek mümkün. Bu hususta sadece tek bir istisna bulunuyor.

Swift temelinde açık kaynak kodlu olduğu bir programla lisanı olduğu için, açık kaynak kodlu işletim sistemi çekirdeğinde de çalışabiliyor. Pekala bu ne demek? Kısaca, Swift kullanarak Linux işletim sisteminde çalışabilecek uygulamalar da geliştirilebiliyor.

Her ne kadarLinux’ta çalışan uygulamalar yazmak mümkün olsa da Swift temel olarak Apple eserlerinde çalışması için üretildi. Bu yüzden Swift, Apple marka eserlerin donanımlarını en verimli halde kullanabilen programlama lisanı. Yani Apple yıllar boyunca inşa ettiği ekosistemini burada da sürdürmeyi başarıyor.

Swift nereden öğrenilebilir?

Apple sadece kendi eserlerinde kullanılabilen bir programlama lisanı geliştirdiği için geliştiricileri bir halde kendi platformuna geçmeye ikna etmesi gerektiğini biliyor. Bunu yapabilmek için de kapsamlı bir Swift takviyesi sunuyor. Sunduğu dayanağı de şimdi çocuk yaştaki potansiyel geliştiricilerden başlatan adımlarla sağlıyor.

Bahsettiğimiz adımlardan bir tanesi iPad üzerinde bulunan bir uygulama. Uygulamanın ismi Swift Playgrounds. Fiyatsız bir iPad uygulaması olan Swift Playgrounds, çocuklara programcılık mesleğinin temellerini öğretmek için tasarlandı. İçinde oyunlardan ve çeşitli vazifelerden oluşan eğitim araçları bulunuyor.

Programlamaya yeni başlayan beşerler için Swift Playgrounds çok kullanışlı bir uygulama olabilir. Zira her ne kadar çocuklara odaklı bir program olsa da yetişkin bir beşere da başlangıç düzeyinde eğitimler vermek için hayli kullanışlı bir ortam sunuyor. Şayet programlamaya daha hâkim biriyseniz, Apple’ın kendi uygulama marketi olan App Store üzerinde yaklaşık 500 sayfalık Swift kullanma kılavuzu vazifesi gören bir e-kitap da mevcut.

Swift nasıl kullanılır?

Şaşırtan olmayan bir formda, Swift’i tam verimli olarak kullanmak için bir Apple aygıtına sahip olmanız gerekiyor. Zira kendisi Xcode isimli, macOS üzerinde çalışan bir Apple tümleşik geliştirme ortamında (IDE) kullanılabiliyor.

Xcode başka tümleşik geliştirme ortamlarıyla karşılaştırıldığı vakit geride kalan bir yazılım değil. İçerisinde kod düzenleyici, yanılgı ayıklayıcı, test etmek için kullanılabilen ortamlar üzere en gerekli araçlar bulunuyor.

Swift’in artıları:

Uygulama geliştirme süreci süratli:

Swift, hem yazması hem de okuması birçok programlama lisanına nazaran daha kolay olan bir lisan. Objective-C ile karşılaştırıldığı vakit, birebir süreçleri yapmak için yazılması gereken kod sayısı kıymetli ölçüde daha az. Ayrıyeten Apple tarafından, bilhassa Apple eserlerinde daha randımanlı çalıştırılması için üretildiğinden, iOS aygıtlarla hayli uyumlu bir lisan.

İnançlı bir programlama lisanı:

Bir programlama lisanının inançlı olması ne demek? Kısaca özetlemek gerekirse, bir programlama lisanının ne kadar inançlı olduğu, kod çökmelerine ve üretim yanlışlarına ne kadar mani olabildiğiyle ölçülür. Swift, uygulamanın kodunda bulunan yanılgıları gösteren ve kolaylıkla düzeltilmesine müsaade veren bir yapıya sahip. Yani yanılgıların önüne geçme konusunda başarılı bir lisan.

Otomatik Bellek Sayma (ARC) özelliği:

Java ve C# üzere lisanlar, artık kullanılmayan sınıf örneklerini silmek için “çöp toplayıcıları” kullanıyor. Çöp toplayıcılar bellek aktifliğini artırmak için çok yararlılar fakat işlemci gücünün yüzde yirmisine kadar kullanabiliyorlar. Swift’in Otomatik Bellek Sayma özelliği ise, hangi örneklerin artık kullanılmadığını otomatik olarak saptayarak bunları siliyor. Bunu yaparken de işlemciden faydalanmadığı için aygıtı daha az yoruyor.

Swift’in eksileri:

Çok yeni bir lisan:

Swift, 1980’lerde kullanılmaya başlanan Objective-C’ye oranla şimdi çok genç bir lisan. Apple sistemli olarak Swift güncellemeleri getiriyor. Vakit geçtikçe daha stabil ve pratik bir lisan hâline geliyor. Lakin bir programlama lisanı için 5 yıl çok kısa bir mühlet. Bu yüzden Swift şimdilik lokal kütüphanelere ve araçlara mâhkum durumda.

Az kişi kullanıyor:

Swift günden güne daha fazla kişi tarafından kullanılıyor ama rakibi olan programlama lisanlarına oranla hâlâ çok küçük bir topluluğu var. Yazılımcıların ansiklopedisi vazifesi gören StackOverflow üzerinde yapılan bir ankete nazaran, 87.354 iştirakçinin sırf yüzde 6,6’sı Swift’i nizamlı olarak kullanıyor.

Eski iOS sürümleriyle uyumluluğu düşük:

Swift sadece iOS 7 ve üstü sürümlere uygulama geliştirmek için kullanılabiliyor. Yani eski aygıtlar kullanmaya devam eden insanların da kullanabileceği uygulamalar geliştirirken, Swift lisanını kullanmak imkansız. Bununla birlikte, iPhone kullanıcılarının yüzde 5’inden az bir kısmının iOS 6 yahut daha eski bir sürüm kullandığını da söyleyelim.

Apple’ın geliştirdiği programlama lisanı olan Swift ile ilgili merak edilenlen noktaları gidermeye çalıştık. Swift’in gelecekte iOS işletim sistemine uygulama geliştirmek için en çok kullanılan programlama lisanlarından biri olup olmayacağını bekleyerek göreceğiz. Sanki Apple teşebbüslerinde başarılı olacak mı? Sizler de niyetlerinizi yorumlar kısmından paylaşabilirsiniz.