Linux Nedir, Ne İşe Fayda, Kimler Kullanır?

Bildiğiniz üzere işletim sistemleri gerek bilgisayarlarda gerek telefonlarda süreç yapmamızı sağlayan sistemlerdir. Bilgisayarlarda en çok kullanılan ve bilinen işletim sistemlerinin başında Windows gelir. Ondan sonra ise bu içeriğimizin de konusu olan açık kaynak kodlu işletim sistemi Linux geliyor.

Sizler için Linux nedir, nasıl kullanılır üzere soruların yanıtını veriyoruz. İçeriğimizde Linux işletim sisteminin kimler tarafından, ne için kullanıldığından bahsedecek, Linux’un öbür işletim sistemlerinden farkını da açıklayacağız. Dilerseniz lafı daha fazla uzatmadan Linux nedir? sorusuyla başlayalım.

Linux nedir?

Linux, en çok bilinen ve en çok kullanılan açık kaynak kodlu işletim sistemidir. Öbür işletim sistemlerinden farklı olarak Linux açık kaynak kodlu bir yapıya sahiptir. Bu da işletim sistemini kullanan kişinin bilgisayarın art planında dönen neredeyse her şeyden haberi olabileceği, işletim sistemini kendince düzenleyebileceği ve geliştirebileceği manasına geliyor.

Linux’un öteki işletim sistemlerinden farkı ne?

Aslında bakıldığı vakit Linux, Windows ve macOS üzere işletim sistemleriyle epeyce misal özelliklere sahip. Birebir öbür işletim sistemleri üzere bir grafik arayüzüne sahip olan Linux, söz işlemcileri, fotoğraf ve görüntü düzenleyicisi üzere çeşitli yazılımlara da sahiptir. Gündelik kullanılan birçok uygulamanın Linux işletim sistemi için uyarlanmış versiyonu da bulunur. Hülasa bilgisayarın olduğu yerde Linux da hazır halde bekliyor olacaktır.

Linux’u öbür işletim sistemlerinden ayıran en büyük özelliklerden biri, birinci paragraflarda bahsettiğimiz üzere Linux’un açık kaynak kodlu olmasıdır. Linux yapılırken yazılmış kodların hepsi fiyatsız bir halde topluma açık halde bulunuyor. Bu da bu kodların yazılımcılar tarafından görülmesine, değiştirilmesine ve geliştirilmesine kapı açıyor.

Linux işletim sisteminin bir başka farkı ise farklı yazılım seçenekleri içeren çeşitli Linux dağıtımları olmasıdır. Bu da Linux’un inanılmaz derecede özelleştirilebilir olduğu manasına geliyor. Durumun bu türlü olması Linux’ta yalnızca uygulamaların değil, grafikleri gösterecek sistemlerden öbür kullanıcı arayüz bileşenlerinin de değiştirilebilir olduğunu gösteriyor. Hasebiyle Linux, öbür işletim sistemlerinde yapamadığınız birden fazla şey için sizlere özgürlük sunar.

Linux’u kimler kullanıyor?

Linux’u ister biliyor ister bilmiyor olun, muhtemelen daha evvel Linux’u istemeden de olsa kullandınız. İnternet sitelerinin neredeyse üçte biri, Linux tarafından oluşturulan sunucular tarafından çalıştırılıyor. Bunun dışında Linux işletim sistemini ekseriyetle yazılımla içli dışlı olan bireyler ve birçok büyük şirket kullanıyor.

Şirketlerin sunucularını kurarken Linux’u seçmelerinin sebebi, başka işletim sistemlerine nazaran çok daha inançlı olması. Bunun yanı sıra Linux, öbür işletim sistemlerine nazaran daha esnek ve daha rahat bir işletim sistemi. Ayrıyeten Linux’u geliştirmek için çalışan inanılmaz büyük bir topluluk var. Şirketler dilediği vakit bu topluluktan sahiden de muazzam yardımlar alabiliyor. Ayrıyeten Linux işletim sistemi için ticari dayanak sunan şirketler de bulunuyor.

Unix ve Linux ortasındaki farklar neler?

Unix’i duyanlarınız vardır. 1970’lerde Ken Thompson, Dennis Ritchie ve birkaç kişi ile Bell Labs’te geliştirilen bir işletim sistemi olan Unix, Linux ile birtakım benzerlikler taşıyor. Birinci geliştirildiğinde neredeyse ayırt edilemez halde olan Linux, Unix ile benzeri araçlara, programlama araçlarına, belge sistem nizamlarına ve öteki anahtar bileşenlere sahiptir.

Unix’in Linux’tan farklı olmasının en büyük sebebi, tüm Unix versiyonlarının açık kaynaklı ve fiyatsız olmamasıdır. Yıllar geçtikçe Unix gibisi yahut Unix uyumlu formunda birçok işletim sistemi geliştirildi lakin hiçbiri Linux kadar başarılı olamadı. Linux, bu vakte kadar Unix temel alınarak üretilen en başarılı ve en tanınan işletim sistemi oldu. Bunda fiyatsız ve açık kaynak kodlu olmasının da büyük tesiri var.

Linux nasıl geliştirildi?

Linux, 1999 yılında Helsinki Üniversitesi öğrencisi Linus Torvalds tarafından kuruldu. Torvalds’ın Linux’u geliştirme sebebi, çoğunlukla akademik ortamlarda kullanılan bir öteki Unix klonu Minix’e rakip olmasıydı. Fiyatsız ve açık kaynaklı bir alternatif olarak geliştirilen Linux’un ismi birinci adımda Freax olacaktı lakin daha sonrasında geliştiricinin ismi ve Unix’in birleşiminden ortaya çıkan Linux isminde karar kılındı.

Linux’un avantajları ve dezavantajları neler?

• Avantajları:
  • Güvenlik
  • Stabil yazılım güncellemeleri
  • Özelleştirme
  • Farklı dağıtımlar
• Dezavantajları:
  • Teknik dayanak
  • Standart versiyonu yok
  • Öğrenme müddeti

Açık kaynak

Haberimizde daha evvel de belirttiğimiz üzere Linux’un en dikkat çeken özelliklerinden biri açık kaynak kodlu olması. Kodları herkese açık olan Linux’ta kullanıcılar bu kodları görüntüleyebilir, diledikleri üzere değiştirebilir ve bilgisayarlarında çok daha fazla kelam sahibi olabilirler.

Güvenlik

Linux, öteki işletim sistemleriyle karşılaştırıldığı vakit çok daha inançlı. Elbette berbat maksatlı yazılımların hepsini engelleyebilecek kadar inançlı bir yapısı yok lakin yeniden de öteki işletim sistemlerinden daha sağlam. Linux’ta virüs içeren bir uygulamanın katiyetle yöneticiden bir şifre ile onay alması gerekiyor. Şifre girilmediği sürece uygulamalar işletim sisteminde rastgele bir değişiklik yapamıyor. Hasebiyle Linux, rastgele bir antivirüs programına gereksinim kalmadan bilgisayarı koruyor.

Stabil yazılım güncellemeleri

Linux’ta karşılaşacağınız birinci şeylerden biri fazla gelen yazılım güncellemeleri olacaktır. Linux daima olarak güncelleniyor ve bu güncellemeler genelde başka işletim sistemlerine göre çok daha süratli bir biçimde yükleniyor. Linux’ta yapılan güncellemeler kolay kolay yüklenebiliyor ve genelde bu güncellemeler yapılırken pek sorun çıkmıyor.

Özelleştirme

Linux’u başka işletim sistemlerinin üstüne çıkaran en büyük avantajlardan biri de özelleştirme imkanı. Linux’un açık kaynak kodları sayesinde istediğiniz rastgele bir özelliği özelleştirebilir, gereksinimlerinize nazaran rastgele bir özellik ekleyebilir ve varolan bir özelliği kaldırabilirsiniz. Elbette duvar kağıdı yahut isteğe bağlı simgelerden bahsetmiyoruz bile.

Farklı dağıtımlar

Linux’un birden çok dağıtımı (versiyonu) bulunuyor. Kullanıcılar, muhtaçlıkları ve istekleri doğrultusunda istedikleri Linux versiyonunu kullanmakta özgürler çünkü bu versiyonların hepsi fiyatsız. Linux’un farklı dağıtımlarına Fedora, Ubuntu, Arch Linux, Debian, Linux Mint örnek verilebilir. Şayet şimdi acemiyseniz Ubuntu yahut Linux Mint kullanabilirsiniz. Şayet düzgün bir yazılımcıysanız Debian ve Fedora ile kendinizi geliştirebilirsiniz.

Linux’un dezavantajları:

Teknik takviye

Linux kullanıcılarının oluşturduğu muazzam büyüklükte bir topluluk olduğunu ve bu topluluğun ellerinden geldiğince Linux hakkında diğer kullanıcılara takviye olduğunu belirtmiştik. Bu durum aslında söylendiği kadar faydalı olmayabilir çünkü teknik bilgisi yetersiz olan biri yardım istediği vakit topluluktan gelen yardımları anlayamayabilir. Bu da takviye isteyen birinin problemini çözememesine sebep olacaktır.

Standart versiyonu yok

Bildiğiniz üzere Windows ve MacOS birkaç adet standart versiyona sahip. Bunlara örnek olarak Windows 7,8 yahut 10 gösterilebilir. Linux’un ise rastgele bir standart versiyonu yok. Bu yetmezmiş üzere bir de kullanıcıların oluşturduğu binlerce farklı Linux sürümü bulunuyor. Bu durum, hangi Linux versiyonunun sizin için en yeterlisi olduğunu bulamamanıza ve Linux’tan kopmanıza sebep olabilir.

Öğrenme mühleti

Linux’un kullanımı Windows yahut Mac kadar kolay değil. Teknik olarak Linux, öbür işletim sistemlerine nazaran çok daha geniş bir bilgi tabanı gerektiriyor. Hasebiyle yeni yeni bilgisayara alışanlar yahut Linux hakkında hiçbir bilgisi olmayanlar, birinci adımlarda ziyadesiyle zorlanabilir. Elbette Linux öğrenilemeyecek kadar güç değil fakat tekrar de Linux’a alışmak biraz fazla vakit isteyecektir.

Linux nedir, ne işe fayda sorusuna karşılık verirken Linux hakkında çeşitli ayrıntıları da paylaştığımız içeriğimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Sizlerin de Linux hakkındaki fikirlerini, kullandığınız ve önerdiğiniz Linux sürümlerini yorumlar kısmında görmek isteriz. Bu ve bunun üzere haberlerimizin devamı için bizleri takipte kalın.