Hala Çalışan Dünyanın En Eski Bilgisayarı: FACOM128

1956 yılında dünyaca ünlü Fujitsu firması, IBM ile rekabet etmeye karar vererek bir röle tabanlı bilgisayar olan FACOM128’i üretmişti. Bilgisayar, 70 metrekarelik bir alan kaplıyordu ve yaklaşık 3 ton tartıya sahipti. Rekabeti kızıştırmak için çalışmalarını bir adım öteye taşıyan Fujitsu, 1959’da ise FACOM128B’yi üretmişti.

Fujitsu’nun alt firmalarından biri olan Fujitsu Tokki Systems'tan Tadao Hamada, bu devasa bilgisayarlardan birini Fujitsu’nun Numazu tesisinde faal tutmakla vazifeli. Japon Bilgisayar Müzesi’ne göre bu aygıt, hâlâ çalışmakta olan en eski bilgisayar.

Bilgisayarda bulunan röleler, telefon anahtar ağlarından uyarlanmıştı. Bilgisayarda, bir dizin kaydı hatası saptadığı anda uygulamaları durduran bir sistem vardı. Bu ortada FACOM128'de, sayıları kodlamak için binary temelli bir kodlama biçimi olan biquinary sistemi kullanılıyordu.

İnternet üzerinde bu bilgisayarla ilgili çok fazla bir bilgi bulunmuyor. Bulunan bilgilerin birden fazla da Japonca. FACOM128, bilhassa süratli olması için üretilmiş bir aygıt. Tabii o periyoda ilişkin bir bilgisayarın ne kadar süratli olabileceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor. Aygıtın süratli olması için senkronize olmayan bir sistem kullanıldığı belirtiliyor.

FACOM128 sayesinde aygıtın en yavaş modülüne uygun süratte bir saat kullanmak zorunda kalınmadığı söyleniyor. Bir kelimeyi 69 bit olarak alırsak bilgisayarda 180 tane kelimeyi hafızasında tutabilecek büyüklükte bir hafıza bulunuyordu. Salt okunur bellek, hesaplamalar için gerekli ortak sabitleri hafızasında tutuyordu.

FACOM128 serisi, röle tabanlı bir bilgisayardı lakin o vakitlerde tüp tabanlı bilgisayarlar da ortaya çıkmaya başlamıştı. Evvelki bilgisayar deneyimleri, Fujitsu’nun bir bilgisayarın yanlışsız olması gerektiğini düşünmeye itmişti. O dönemde bir röle, bir tüpe oranla çok daha güvenilirdi ve kendini denetim eden ve otomatik yine çalıştırma ile birlikte üretilen FACOM128, o vakit dilimine çok sağlam bir bilgisayar platformu sağladı. 128B ise daha süratliydi, hesaplamaları daha geniş bir kapasitede yapabiliyordu ve doküman işlemesi daha yeterliydi.