Farklı Bir Enstrüman Olan Üçgenin Pek Bilinmeyen Tarihi

Vurmalı bir enstrüman olan üçgen; kolay, küçük ve üzerine çok fazla düşünülmemiş bir müzik aleti izlenimi veriyor. Çalması çok kolay görünebilir ve küçümsenebilir fakat üçgen, tarihte Türk ordusu dahil olmak üzere büyük orkestralarda kendine yer bulmuş ve görünenden çok daha karmaşık bir enstrüman.

Üçgenler, her vakit üçgen formunda değildi:

Tarihi evraklarda tasvir edilen en eski üçgenler, 10. yüzyıl el yazmalarına kadar uzanıyor. Birinci üçgenlerin çoklukla yamuk formunda ve eşkenar yerine daha çok ikizkenar üçgen haline daha yakın olduğu biliniyor. Açık bir alt köşeye sahip çağdaş üçgenlerin tersine eski üçgenler, ekseriyetle alt çubuktan geçirilen ek metal halkalara sahip olmakla birlikte daima metal üçgenler olarak biliniyor.

Üçgenler, 14. yüzyıldan bu yana Avrupa genelinde dini merasimlerde ve sanat yapıtlarında ağır olarak yer aldı. Müzik söylerken üçgeni çalan melekleri betimleyen sanat yapıtları bile var.

Üçgen, 18. yüzyılda Osmanlı'nın ordusunda da kullanılmış olan bir orkestra enstrümanıydı:

Üçgenler, kolay ve küçük bir enstrüman olarak görülse bile büyük orkestralarda bile yer bulabildiği biliniyor. Örneğin 1700’lü yıllarda yeniçeriler tarafından oluşturulan mehter kadrosunda pek çok vurmalı çalgının yanında üçgen de yer aldı.

1720'de Polonyalı hükümdar Augustus II, yeniçerilerin kullandığı bu enstrümanı kendi ordusuna da adapte etti. Mozart ve Beethoven üzere bestekarlar, bu üçgeni az da olsa kompozisyonlarına dâhil etmeye başladı.

Üçgenin tanınan bir orkestra enstrümanı olması yaklaşık 100 yıl sürdü:

Avrupa klasik müziğinde üçgenin birinci dikkat cazibeli kullanımı, 17 Şubat 1855 tarihine kadar uzanıyor. Mütevazı bir enstrüman olan üçgen, Franz Lisz’in Piyano Konçertosu No. 1’de kendi sololarını buldu.

Üçgen basit bir enstrüman olsa da onlar için yazılmış modüller çoklukla çok karmaşık:

Çubuklar, genelde üçgene bağlı olduğundan davulcular üzere bagetlerinizi kaybetme konusunda endişelenmenize bile gerek olmaz fakat üçgenlerin müzik aleti olduğu gerçeği ve bu nedenle kusursuz olarak çalınması için bir tekniğinin olduğu göz arkası edilmemeli. Hatta bunu öğrenmek, bir ömür bile sürebilir.

Beşerler, üçgeni hâlâ çağdaş müzikte kullanıyorlar:

Üçgenler, tarihte olduğu üzere çağdaş müzikte de kendine yer buluyor. Hatta ünlü perküsyoncular, üçgen sololarıyla seyirciyi şaşırtabiliyorlar.

Bu mütevazı bükülmüş çelik çubuk görmezden gelinebilir lakin üçgen, tüm orkestranın sesini kesebilecek düzeyde net, delici bir ses üreten kolay bir enstrüman.