API Nedir ve Ne İşe Fayda?

İnternet ve yazılım dünyasında kullanılan pek çok farklı tarif var. Bunlardan kimilerine hepimiz aşinayız, kimilerini ise duymuyoruz bile. Şayet bir yazılımcı, geliştirici değilseniz duymanız da gerekmez. Fakat bunlardan bir tanesi var ki ona hakim olmasak bile yeterli ki var olduğunu bilmeliyiz; API. İnternet tabanlı rastgele bir uygulama kullanabiliyorsanız emin olun bunun tek nedeni API arayüzüdür.

API arayüzü yazılımları birbirine bağlar, internet dünyasında işlerin hakikat bir biçimde işlemesini sağlar ve biz farkında olmasak bile kullanıcıların en değerli güvenlik duvarını oluşturur. Bu nedenle hem en çok para harcanan hem de en çok para kazanılan dijital alanlardan biri olarak görülür. Gelin API nedir, ne işe fayda, nasıl çalışır gibi merak edilen soruları biraz daha yakından inceleyelim.

API nedir?

Application Programming Interface, Türkçesi ile Uygulama Programlama Arayüzü, kısaca API; en geniş tarifiyle iki yazılım ve bir sunucu ortasındaki ilişkiyi sağlayan bir protokoldür. Kullanıcının kullanmakta olduğu uygulama, uygulamanın kullandığı sunucu ve sunucunun kaynak olarak gördüğü yazılım ortasındaki ilişkiyi API sağlar.

API nerelerde kullanılır?

Her yerde demek, emin olun yanlış olmayacaktır. Yazılım kütüphanelerinde, internet tabanlı uygulamalarda, donanımlarda, işletim sistemlerinde ve farklı veritabanlarında API kullanılmaktadır. İstemci ve sunucu ortasındaki ilişkiyi sağladığı için internet üzerinden erişim sağlanan tüm uygulamalarda API başroldedir.

API nasıl çalışır?

İnternet tabanlı bir uygulamayı açtınız ve bir şey yaptınız, rastgele bir şey. Bu yaptığınız şeyin talebi API tarafından sunucuya aktarılır. Sunucu bu taleple kaynağa başvurur. Kaynak, sunucuya geri dönüş sağlar. Sunucu, bu geri dönüşü API aracılığıyla uygulamaya iletir ve sonuç olarak yaptığınız şeyin karşılığını uygulamada görmüş olursunuz.

API ne işe fayda?

API arayüzünün aslında var olan sistemin çalışması için gerekli en kıymetli aktör olduğu açık bir gerçek. Lakin tek fonksiyonu bu değil. API tıpkı vakitte kullanıcılar için bir güvenlik duvarı oluşturuyor. Tüm bilgilerinizi uygulamanın ortak sunucusu ile paylaşmak yerine sadece tek bir talebi API ile sunuya gönderdiğiniz için bilgilerinizin tam güvenliği sağlanıyor. Bu açıdan API bir anahtar vazifesi de görmektedir.

API ne vakitten beri kullanılıyor?

Tüm bu sistemler yeni üzere görünseler bile aslında API arayüzünün birinci temelleri 1940’lı yıllarda modüler yazılım kitaplıkları üzerine çalışılırken atıldı. Application Program Interface ile birinci müsabakamız ise 1968 yılında yayımlanan bir makalede gerçekleşti. 1970’li yıllarda da isminden kelam ettiren API, 1990’lı yıllarda son tarifini kazandı ve muhakkak vazifeleri yerine getirmek için ortaya konulan bir dizi hizmet biçiminde tanımlandı.

API tipleri nelerdir?

• Open API ya da Public API, anahtarlı ya da anahtarsız olarak herkesin kullanımına açıktır.
• Internal API ya da Private API, dahili sistemlerde kullanılır ve öbür kullanıcılara kapalıdır.
• Partner API, birden fazla iş ortağı ortasında kullanılır ve öbür kullanıcılara kapalıdır.
• Composite API, birden çok data ve hizmetin API arayüzlerini birleştirir.

API hakikaten gerekli mi?

Şöyle düşünelim; bir iOS taşınabilir uygulaması var ve iPhone kamerasını kullanması gerekiyor. Eğer API olmasaydı bu geliştirici sıfırdan bir kamera yazılımı oluşturmak zorunda kalırdı. Parmak izi takviyeli bir Android taşınabilir uygulaması şayet API kullanmasaydı her aygıt için özel bir parmak izi yazılımı oluşturmak zorunda kalırdı.

Bunlar sadece bariz örneklerden kimileri. Akıllı telefonunuzda hava durumunu denetim etmek için bile API kullanılıyor. Windows işletim sisteminde kolay bir irtibat penceresi bile API ile sağlanıyor. Yani şayet API arayüzleri bu kadar yaygın olarak kullanılıyor olmasaydı hepimiz kendi aygıtımıza özel yazılımlar geliştirmek zorunda kalırdık.

Anlaşılır bir API örneği:

Kafalar haklı olarak biraz karışmış olabilir, bir de şu örnek üzerinden bakalım. Bir restorana oturdunuz, menüye baktınız, garsona sipariş verdiniz, garson mutfağa siparişinizi söyledi, yemek hazırlandı, garson yemeğinizi getirdi ve memnun son. İşte bu kıssadaki garson ile dijital dünyada API’ın vazifesi birebirdir.

Yazılımları birbirine bağlayan ve internet tabanlı uygulamaların temelini oluşturan API nedir, ne işe fayda, nasıl çalışır gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bahis hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik.