Siber Hatalar Nedir, Tipleri Nelerdir?

İnternet hayatımıza birinci girdiği vakit onu sonsuz bir bilgi kaynağı olarak gördük. Kimse bu dijital dünyada neler dönebileceğini bilmiyordu lakin maalesef bunu acı tecrübelerle görmüş olduk. İnternet ve internete bağlanan aygıtların kullanımının yaygınlaşması ile birlikte bu sanal dünyada işlenen kabahatler, siber hatalar olarak isimlendirildi. Siber kabahatler tanımı ise hayli geniş.

Siber cürümler denilince hepimizin aklına geniş çaplı sanal akın aksiyonları geliyor fakat bir kişinin müsaadesi olmadan aranızda geçen konuşmaları paylaşmak bile bir siber kabahattir. Üstelik cezası da oldukça ağırdır. İnternet dünyasındaki hareketlerimize biraz daha dikkat etmemiz gerektiğini gösteren siber cürümler nedir gelin biraz daha yakından inceleyelim ve pak hareketlerin bile bu kapsamda nasıl değerlendirilebileceğini görelim.

Siber hatalar nedir?

Siber hatalar nedir sorusunun cevabı için Emniyet Genel Müdürlüğü’nün internet sitesini incelemek gerekiyor. Buna nazaran siber cürümler; bir bilişim sisteminin güvenliğini, buradaki bilgileri, sistemin kullanıcılarını gaye alarak yapılan sanal akınlardır. Siber hatalar, kesinlikle dijital dünyada işlenir ancak dijital dünyada işlenen her hata, siber hata değildir.

Siber hatalar, büyük bir bilişim sistemine karşı işlenebileceği üzere bu sistemde bulunan verilere ya da sistem kullanıcılarına karşı da işlenebilir. Suç sonucu kişinin ya da sistemin mal varlığı yahut kendisi ziyan görebilir. Bir sisteme müsaadesiz girme, dataları ele geçirme, bilgileri değiştirme, şifreleme, farklı bilgiler ekleme ve sistem işleyişini bozma üzere aksiyonlar siber cürümler kapsamında kıymetlendirilir.

Siber kabahatler hakkında bilinmesi gereken birtakım kavramlar:

Siber cürümler dediğimiz vakit karşımıza birinci olarak siber taarruz manasına gelen hacking ve bu hareketi gerçekleştiren kişi manasına gelen hacker kavramları çıkıyor. Hacking; bir bilişim sistemine müsaadesiz ve yetkisiz giriş manasına geliyor. Dünyanın her yerinde hukuka karşıt olarak bedellendirilen bu aksiyon tek başına bir cürüm sayıldığı üzere yanında pek çok farklı hak ihlali de ortaya çıkarır.

Hacking hareketinin devamı niteliğinde kabul edilen bir de bilgilere yönelik kabahatler vardır. İzinsiz girilen bilişim sistemindeki bilgilerin silinmesi, değiştirilmesi, yeni datalar eklenmesi, şifrelenmesi ya da sistem sahiplerinin bu bilgilere erişiminin kısıtlanması üzere aksiyonlar de datalara yönelik hatalar kapsamında kıymetlendirilir.

Bot-Net ya da D-Dos taarruzları ise en dikkat çeken siber kabahatler ortasındadır. Ele geçirilmiş olan bot bilgisayarların tek bir maksada yönlendirilmesi sonucu gerçekleştirilir. Bu taarruzların gayesi, maksat internet sitesine erişimin engellenmesidir. Sunucu kapasitesi az çok aşikâr olan internet sitelerine olağandan çok daha fazla erişim yapılması sonucu sistemin büsbütün çökme tehlikesi bile vardır.

Saldırganlar tarafından işlenen siber cürümler:

Hepimizin her an işleyebileceği siber cürümlere geçmeden evvel profesyonel hackerlar yani siber saldırganlar tarafından işlenen kabahatlere bakalım. Türk Ceza Kanunu’nun 243. hususuna nazaran bir bilişim sisteminin tamamına ya da bir kısmına müsaadesiz olarak girmek suçtur. Yapılan aksiyonlara nazaran ceza oranı artmaktadır.

Bir bilişim sistemine müsaadesiz olarak girdikten sonra veriler üzerinde yapılan hareketler ise Türk Ceza Kanunu’nun 244. hususunda kabahat olarak geçmektedir. Girilen sistemin işleyişini bozmak, bilgileri ele geçirmek, yeni datalar eklemek ya da datalara erişilmesini engellemek bu husus kapsamında kabahat olarak bedellendirilmektedir.

Siber cürümlerin ileri etabı ise nitelikli hırsızlık olarak kıymetlendirilir. Müsaadesiz girilen sistemdeki verilerin ele geçirilmesi ve sonrasında satılması nitelikli hırsızlıktır. Birinin oyun karakterinizi ele geçirmesi bile bu kabahat kapsamında kıymetlendirilir. Nitelikli hırsızlık hatası Türk Ceza Kanunu’nun 142/2-e unsurunda düzenlenmiştir.

Konuşmalarınızın ekran imgelerini paylaşırken dikkatli olun:

Gelelim her an herkesin işleyebileceği siber cürümlere. İki kişi ortasında gerçekleşen özel konuşmaların yayınlanması, Türk Ceza Kanunu’nun 132. unsurunda Haberleşmenin Kapalılığını İhlal kapsamında kıymetlendirilir ve altı aydan iki yıla kadar mahpus cezası vardır. Yani karşı tarafın onayını almadan özel görüşmelerin ekran imgelerini paylaşmak cürümdür.

Türk Ceza Kanunu’nun 134. hususuna nazaran özel hayatın saklılığının ihlal edilmesi suçtur. Karşı tarafın onayı alınmadan yapılan ses kaydı, manzara kaydı ile bu ses ve imaj kayıtlarının yeniden onay alınmadan paylaşılması hatadır.

Türk Ceza Kanunu’nun 135. unsuruna nazaran kişisel dataların kaydedilmesi suçtur. Şahısların siyasi görüşü, felsefi kanısı, ferdî inancı, ahlaki yönelimi, sıhhat durumu, özel hayatı üzere ferdî bilgileri kaydetmek ve bunları kişinin onayı olmadan paylaşmak kabahattir.

Siber hatalara karşı nasıl dikkatli olunur?

Milyarlarca kullanıcısı olan dünyaca ünlü platformlar bile siber akınlara karşı kendilerini koruyamazken standart bir kullanıcıya akıl vermek komik görünebilir fakat en azından güçlü şifreler belirleyerek, iki faktörlü kimlik doğrulaması kullanarak, güvenmediğiniz internet siteleriyle kıymetli bilgilerinizi paylaşmayarak, muteber bir antivirüs yazılımı yükleyerek ve en azından önünüze gelen her kontağa tıklamayarak dijital güvenliğinizi güçlendirebilirsiniz.

Gelelim herkesi korkutan haberleşmenin ihlali ve özel hayat saklılığı ihlali konusuna. Bir sapık tarafından taciz edildiğiniz konuşmaların ekran manzarasını almak elbette hakkınız fakat bunu toplumsal medya hesaplarınızda paylaşamazsınız. Bu imgelerin muhatabı, emniyet ve savcılık üzere resmi makamlardır. Haklıyken haksız duruma düşebilirsiniz.

Hukuka karşıt olmadıkça özel olan şeyler özel kalmalıdır. Kimsenin kimseyi sırf saçma bir bildiri yazdı diye rezil etmesine göz yumulamaz. Emniyete ve savcılığa gerekli müracaatları yaparak hukuka alışılmamış durumları bildirebilirsiniz lakin öbür paylaşımların siber cürümler kapsamında değerlendirilebilceğini unutmayın.

İnternet ve internete bağlı aygıtların kullanımının yaygınlaşması ile hayatımıza giren siber kabahatler nedir sorusunu yanıtladık ve dikkat etmezseniz haklıyken haksız duruma düşebileceğiniz siber hatalardan bahsettik. Siber cürümler ile ilgili alınan kararlar hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.