İnternet Çağının Gözdesi @ İşareti Ne Manaya Geliyor?

Günümüzde hangi hizmet sağlayıcıdan alırsanız alın, e-posta adresinizde kesinlikle bir @ işareti bulunur. Birebir biçimde Twitter ve Instagram üzere toplumsal medya platformlarında da adınızın yanında bir @ işareti olacaktır. Yani bu işaret olmadan internet dünyasını hayal etmek bile neredeyse imkansız. Pekala, bu işaret nereden geldi? İnternet için mi icat edildi yoksa daha evvel de kullanılıyor muydu?

Cevap şaşırtan. Zira @ işareti internetin, bilgisayarın ve hatta elle tutulur hiçbir teknolojinin olmadığı 5. yüzyıldan beri kullanılan bir işarettir. Elbette, bildiğimiz manadaki birinci kullanımı biraz daha yakın tarihli. Gelin @ işareti ne manaya geliyor, tarih boyunca hangi emellerle kullanıldı sorularını yanıtlayalım ve bugünün internet dünyasında vazgeçilmezimiz olan bu işaretin enteresan öyküsünü görelim.

@ işareti kısaltma olarak kullanılıyordu:

Aslında @ işareti birinci ne vakit kullanıldı sorusunun net bir karşılığı yok. Zira İtalyanların salyangoz, Hollandalıların maymun kuyruğu, bizim ise kuyruklu a olarak isimlendirdiğimiz bu işaretin geçmişi 5. yüzyıl Ortaçağ periyoduna kadar uzanıyor. Ancak bu devirde kullanıldığına dair fikirler, sadece birer teori.

Bu teoriye nazaran, o periyot el yazması işini üstlenmiş olan kilise keşişleri Latince doğru anlamına gelen ad kelimesini kısaltmak için @ işaretini kullandılar. @ işaretini dikkatli incelerseniz d harfinin kuyruğunun güya a harfi üzerine sarılmış üzere olduğunu görürsünüz.

Diğer bir teoriye nazaran ise Fransızca à olarak yazılan ve İngilizce at anlamına gelen bu sözün @ işareti ile yazıldığı düşünülüyor. à kelimesinin İngilizce karşılıkları in, to, at, with gibi çok sık kullanılan sözler olduğu ve ‘et’ şeklinde söylem edildiği için bu cins bir kısaltma yoluna gidildiği niyeti oldukça mantıklı.

@ işareti kullanıldığına dair birinci delil:

@ işareti geçmişi farklı teoriler ve öykülerle dolu olsa da elimizde gerçek bir delil var. Bu delile nazaran birinci @ işareti 1536 yılında, Floransalı tüccar Francesco Lapi tarafından büyük kil kavanozlarda taşınan amfora isimli bir şarabın ünite oranlarını belirtmek için kullanıldı. Francesco Lapi mektuplarında @ işaretini bu maksatla sık sık kullanmıştır.

@ işareti, tıpkı devirde ticari kayıtlarda da sık sık karşımıza çıkıyor. Örneğin; 12 @ 1 dolar demek, her biri 1 dolar bedelindeki 12 ünitesi anlatır. 1800’lü yıllarda icat edilen birinci daktilolarda @ işareti olmaması bu noktada bir boşluk yaratıyor. 1890 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde nüfus sayımı hedefiyle kullanılmış olan ilkel bir bilgisayarın klavyesinde bile @ işareti görülmemiştir.

Acaba @ işareti uzun bir müddet ticari alanda kullanıldı da sonradan vaz mı geçildi? Şayet @ işareti kullanımından vazgeçildiyse nasıl oldu da bugüne kadar geldi tam olarak bilinmiyor. Nasıl olduğu bilinmese de @ işareti bir formda 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar ulaştı ve bugün kullandığımız haline bir baht yapıtı kavuştu.

İnternet dünyasında @ işareti kullanımı:

Takvimler 1970’li yılları gösterirken internet ve bilgisayar dünyası da Arpanet ağı ile tanışmıştı. Arpanet; Amerika Birleşik Devletleri hükümeti, Cambridge Üniversitesi ve BBN Technologies şirketi tarafından kullanılan ve dünyanın birinci interneti diyebileceğimiz bir ağ sistemiydi.

BBN çalışanı olan bilgisayar bilimci Ray Tomlinson’ın aklına 1971 yılında bir soru takıldı; Arpanet ağında birbirine e-posta gönderen şahıslar birbirini nasıl tanıyacaktı? Aklına, postayı gönderen kişinin ismini ve bağlı olduğu ağı birlikte gösterecek bir adres fikri geldi. Lakin sorun devam ediyordu. Kişi ismi ve ağ ismi nasıl ayrılacaktı?

Virgül ya da eşittir üzere sık kullanılan işaretler kullanamayacağını bilen Ray Tomlinson’ın gözü klavyede, P harfinin üzerinde bulunan @ işaretine takıldı. O devir neredeyse hiç kullanılmayan @ işareti, e-posta isimlerindeki ayırıcı sembol olacaktı. Çabucak kendine bir adres oluşturarak tarihin birinci @ işareti kullanılan e-posta adresinden bir posta gönderdi. Bugün emekli bir BBN çalışanı olan Ray Tomlinson, o gün o birinci e-postada ne gönderdiğini hatırlamadığını söylüyor.

Günümüzde @ işareti kullanımı:

Bugün artık hangi hizmet sağlayıcısından kendinize bir e-posta adresi alırsanız alın, isminiz ile hizmet sağlayıcısının internet sitesi ismi ortasında her vakit bir @ işareti olacaktır. Öyle ki @ işareti olmadan bir e-posta adresi sahibi olmak düşünülemez bile.

@ işareti sırf e-posta adresi olarak kullanılmakta kalmadı. Twitter, Instagram, Snapchat, TikTok ve aklınıza gelen daha pek çok toplumsal medya platformunda kullanıcı isimlerinin başında da kullanılıyor. Kullanım maksadı ise tıpkı prensibe dayalı. Zati içinde bulunduğunuz ağın ferdî kullanım alanını göstermek.

@ işareti, Amerika Birleşik Devletleri’nin New York kentinde bulunan Museum Of Çağdaş Arka tarafından “Zarafet, iktisat, entelektüel şeffaflık ve vaktimizin sanatlarında yerleşik olan mümkün gelecek yönelimleri duygusu” gösterdiği için müze koleksiyonuna eklenmiştir. Şöyle bir düşününce, nereden nereye diye soruyor insan.

Günümüzde internet dünyasının vazgeçilmez sembollerinden olan @ işareti ne manaya geliyor sorusunu yanıtladık ve tarih boyunca hangi hedeflerle kullanıldığından bahsettik. Klavyenize dikkatli bakın, tahminen birkaç yıl sonra öbür bir dikkat çekmeyen işaret hayatımızın vazgeçilmezi olabilir.