Birtakım Oyuncular Neden “Ters” Yönlendirme Tuşları Kullanıyor?

Bir oyun kolu ile açık dünya oyunu oynadığınızı hayal edin. Yönettiğiniz karakterin üste bakması için aşağı taraf tuşunu mu yoksa üst taraf tuşunu mu kullanırsınız? “Yukarı bakmak için üst taraf tuşunu kullanırım” diyorsanız çoğunlukta olduğunuzu söyleyebiliriz. Fakat sayısı hiç de azımsanmayacak ölçüde oyuncu, üst bakmak için aşağı taraf tuşunu kullanıyor. Pekala neden?

Ziyadesiyle spesifik bir husus olduğundan kimi oyuncuların neden üst bakmak için aşağı istikamet tuşunu kullandığını kesin bir halde açıklayan bir araştırma bulunmuyor. Fakat İngiliz medya kuruluşu The Guardian, bu mevzuyu merak etti ve alanında uzman nörobilimci ve psikologlarla da görüşerek geçtiğimiz şubat ayında bu mevzuda bir makale yayınladı.

Hangi istikamete bakmak için hangi istikamet tuşuna bastığınız alışkanlıklarla ilgili olabilir

Kelam konusu makale, neden birtakım oyuncuların üst bakmak için aşağı taraf tuşunu kullandığı sorusuna iki başka karşılık veriyor; alışkanlık ve oyunu algılama biçimi. Kelam konusu eğilimin bir alışkanlık olduğunu tabir eden görüşe nazaran kimi oyuncuların üst bakmak için aşağı istikamet tuşunu kullanmasının tek nedeni, oynadıkları birinci oyunlar.

Buna nazaran; oyun oynamaya Flight Simulator, LucasArts X-Wing, Tie-Fighter üzere simülasyon ya da TimeSplitters 2, GoldenEye, Turok üzere varsayılan olarak üst bakmak için aşağı istikamet tuşunun kullanıldığı oyunlar ile başlayan oyuncular, alışkanlıkları gereği oynadıkları öbür oyunlarda da yönlendirme ayarlarını bu biçimde yapıyorlar. Lakin bu teori, birtakım oyuncuların bu türlü bir alışkanlığa sahip olmasalar bile oyun ayarlarında Y eksenine aksine çevirme isteklerini açıklamadığından büsbütün kabul görmüş değil.

Oyunu nasıl algılıyorsanız, karakterinizi de o halde yönetiyorsunuz

İkinci teori, üst bakmak için hangi istikamet tuşunun kullanılacağına, oyunu algılama biçimimizin karar verdiğiniz söylüyor. Şöyle ki; kendini yönettiği karakterin yerine koyan oyuncular, tuşlar ile kadrajı yönettiklerini düşündüklerinden üst bakmak için üst istikamet tuşunu kullanıyorlar.

Üst bakmak için aşağı taraf tuşunu kullanan oyuncular ise kendilerini karakterin dışında, onun ardında ya da üzerinde duran bir yönetici olarak görüyorlar. Bu oyuncular, üst bakmak için karakterin başını geriye yatırması gerektiğini düşünüyorlar ve aşağı istikamet tuşuna basarak imgeyi değil karakteri yönetmiş oluyorlar. Karakteri yönlendirmek için oyun kollarındaki analog çubukları kullanan oyuncular, çubuğu aşağı çektiğinde analogun, başımızı geriye yatırdığımızdakiyle tıpkı hareketi yaptığını görebilirler.

Üst bakmak için hangi istikamet tuşunu kullandığımızın algısal bir farklılık olduğunu öne süren teori, buna misal bir örnek olarak dizüstü bilgisayarlardaki dokunmatik yüzeyin kullanımını gösteriyorlar. Karşınızda bir web sayfası olduğunu düşünün. Sayfanın aşağısındaki bir öğeyi görmek için dokunmatik yüzeyi aşağı mı yoksa üst mı kaydırıyorsunuz?

Ekranı yönettiğini düşünen kullanıcılar parmaklarını aşağı kaydırdıklarında imgenin de aşağı ineceğini düşünerek bu tarafta bir denetim kullanırken, sayfayı yönettiklerini düşünen kullanıcılar sayfanın parmaklarını kaydırdıkları tarafta ilerleyeceğini düşünerek aşağıdaki bir öğeye ulaşmak için parmaklarını üst kaydırmayı tercih ederler.