Bilgisayar Ağlarında Kullanılan Port Nedir, Ne İşe Fayda?

Bilgisayar ve internet kullanımının biraz daha ötesine geçip araştıran, yaşadığı sorunları kendi kendine çözmeye çalışan kullanıcıların çokça ismini duyduğu port, yüzlerce teknik bilgisayar teriminden yalnızca biridir. Teknik manada birçok farklı alanda kullanılan bu sözün en yaygın olduğu kısım ise bilgisayar ağları.

Port, fizikî ve sanal olarak ikiye ayrılmaktadır. Port sözünün ne manaya geldiğini bilmenin yanı sıra ne işe yaradığından ve hangi cinslere bölündüğünden haberdar olmak gerekiyor. Bu yazımızda port nedir, ne değildir göreceğiz ve portun bilgisayar ağlarındaki ehemmiyetinden kelam edeceğiz.

Port nedir?

Tüm bilgisayarların birbirleriyle irtibat kurabilmesi için IP adresleri bulunur. IP adresleri, portlara bölünerek sanal data yolu oluştururlar. Kelamlık manası “liman” olan port, bilgisayar ağlarında “köprü” olarak bilinmektedir. Port, bilgisayarlar ortasındaki bilgi alışverişinin kıymetli bir üyesidir.

Data alışverişini numaralar üzerinden yapan port, birebir anda birçok süreci yapabilmek için 0’dan başlayıp 65535’e kadar pahalara bölünür. Bu bağlamda ise port, TCP ve UDP olmak üzere 2 tipe ayrılır.

TCP nedir?

TCP (Transmission Control Protocol), Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilmiş olan bir protokoldür. Bilgisayarlar ortasındaki temel irtibatın meselesiz bir halde gerçekleşmesinde misyon alan TCP, data alışverişinde bilgi bütünlüğünü sağlamanın yanı sıra kimlik doğrulaması da yapabilmektedir. TCP’nin oluşturulma sebebi de bilgisayarlar ortası bağlantıdaki kayıpları önlemektir. Günümüzde HTTP, HTTPS, POP3, SSH, SMTP, TELNET ve FTP üzere protokollerin bilgi alışverişini TCP yapmaktadır.

UDP nedir?

UDP (User Datagram Protocol), esasen TCP’nin bir alternatifi olarak anlatılabilir. TCP’den daha süratli bir protokol olan UDP, ses ve görüntü gönderiminde kullanılır. TCP’den süratli olma sebebi ise TCP’nin data bütünlüğünden ve kimlik doğrulamasından sorumlu olmasıdır.

UDP, TCP’nin tersine data bütünlüğünden ve güvenliğinden sorumlu değildir. Bu da UDP’nin TCP’den daha az sağlam olması manasına gelmektedir. TCP, bilgi paketlerini sırayla gönderirken UDP’nin paket gönderim metodu akış sistemiyle göndermektir.

Port ne işe fayda?

En temel fonksiyonu bilgi alışverişi sağlamak olan port, bir numara sistemine sahiptir. Her bilgisayar bir IP adresine sahiptir ve her IP adresi portlara bölünmektedir. Bu da her IP adresinin tıpkı anda birden çok hedefle data alışverişi yapabilmesine yardımcı olmaktadır.

Bilgisayar üzerindeki her program belirli bir numaradaki portu kullanır. Bu da kullanıcıların bir internet sitesini ziyaret ederken tıpkı anda e-postalarını denetim edebilmesine yol açmaktadır. Port kavramının kelamlık manasındaki “liman” sözünden çok “köprü” olarak tanımlanmasının sebebi de tam olarak budur.

Port ile IP’nin alakası nedir?

Üstte bahsettiğimiz bilgi alışverişinin sanal ve fizikî olmak üzere tüm süreci portlar üzerinden gerçekleşmektedir. Fizikî portlara örnek olarak ise bilgisayardaki tüm fizikî donanım girişleri verilebilir. IP ile port alakası, A noktası ve B noktasının yolla olan alakası üzeredir. Port, IP’ler ortası bir kapıdır. IP adresinizi öğrenmek için bu ilişkiyi kullanabilirsiniz.

Port Yönlendirme nedir?

Port Yönlendirme, bir bilgisayarın ya da aygıtın IP’sindeki data alışverişini durdurmak ya da farklı bir tarafa çevirmektir. Port Yönlendirme, IP adresini korumak için de inançlı bir yoldur. Farklı maksatlar için kullanılabilen bu yönlendirmenin birtakım çeşitleri bulunmaktadır.

Port Yönlendirme çeşitleri nelerdir?

• Lokal Port Yönlendirme
• Uzak Port Yönlendirme
• Dinamik Port Yönlendirme

Mahallî Port Yönlendirme:

En yaygın kullanım yelpazesine sahip olan Mahallî Port Yönlendirme, kullanıcılar için en inançlı yönlendirme usulüdür. Lokal Port Yönlendirme, inançlı bir tünel olarak da tanımlanabilir. Kullanıcılar bu tüneli kullanarak birtakım internet sayfalarını engelleyen güvenlik duvarlarını aşabilirler.

Uzak Port Yönlendirme:

Uzaktaki bir sunucuda bulunan herkesin tek bir TCP protokolüne bağlanmasına imkan sağlayan bu yönlendirme çeşidi, bir WEB sunucusuna uzaktan temas sağlama konusunda biçilmiş kaftandır.

Dinamik Port Yönlendirme:

Lokal olan yönlendirme tekniğinin tersine en az tercih edilen yönlendirme çeşidi olan Dinamik Port Yönlendirme, güvenlik duvarı pürüzünü aşmanın öbür bir yoludur. Bir aracı etiketiyle çalışan bu yönlendirme, herkese açık bir ağdaki kullanıcıların güvenliğini sağlamak için kullanılmaktadır.