Volvo’nun Lisans Hakkı Davasındaki Değişik Savunması

Fotoğrafçı Jack Schroeder ve model Britni Sumida, geçtiğimiz yılın nisan ayında bir ortaya gelerek şahsî bir katalog çekimi için Volvo S60 ile birtakım fotoğraf çekimleri gerçekleştirdi. Bir fotoğrafçı ve model için son derece sıradan olan bu hareket, Volvo’nun fotoğraflar üzerinde hak sav etmesiyle olağan dışı bir hale büründü.

Schroeder, fotoğraf çekimini tamamladıktan sonra birkaç örneği Instagram hesabından paylaştı. Kelam konusu fotoğrafları gören Volvo, fotoğrafları telif fiyatı ödemeden tanıtımlarda kullanabilmek için birkaç sefer Schroeder’e ulaştı lakin olumsuz cevap aldı. Schroeder, fotoğrafları lisanslamak isteyip istemediğini sormak için Volvo’ya e-posta ile ulaştığında ise hiçbir cevap alamadı.

Lisans hakkı davasına neden olan fotoğraflardan kimileri

Kasım ayına geldiğimizde ise Schroeder büyük bir şok yaşadı. Volvo, Schroeder’in lisans fiyatı ödemeyi reddettiği S60 fotoğraflarını Instagram ve Pinterest tanıtımlarında kullandı. Schroeder ve o sırada diğer bir araba üreticisinin lisanslı modelliğini yapan Sumida, sorunu direkt Volvo ile tahlile kavuşturmak için birkaç teşebbüste bulunsa da rastgele bir sonuç alamadılar.

Schroeder ve Sumida, Volvo’nun açıkça hak ihlali yaptığı gerekçesiyle mevzuyu mahkemeye taşımaya karar verdiler. Volvo ise mahkemeye sunduğu savunma ile herkesi şaşkınlığa uğrattı. Volvo’ya nazaran Instagram, İsveçli araba üreticisine herkese açık rastgele bir fotoğrafı tekrar paylaşabilmek için bir alt lisans verdi. (Instagram, şirketlere alt lisans verdiği ile ilgili tezleri resmi olarak reddediyor.)

Hepsi bu kadar da değil; Volvo, Instagram’ın Hizmet Kuralları’ndaki “başkaları tarafından tekrar paylaşma” kısmına atıfta bulunarak Schroeder’ın fotoğrafı herkese açık olarak paylaştığında kendisine (Volvo’ya) kullanmak lisansı verdiğini belirtiyor. Ayrıyeten Volvo’ya nazaran Schroeder, kelam konusu fotoğraflara Volvo’yu etiketleyerek de şirkete fotoğrafları paylaşması için lisans hakkı tanımış oldu.

Schroeder ve Sumida, lisans hakkı ihlali ile mahkemede haklarını aramaya çalışırken Volvo da fotoğrafçı ve modelin markanın prestijini ve imajını olumsuz etkilediği gerekçesiyle ikiliden davacı oldu. Mahkemenin nasıl sonuçlanacağını şimdiden kestirmek sıkıntı fakat mahkemenin lisans davası için Volvo lehine bir karar çıkarması, lisans fiyatlarıyla gelir elde eden fotoğrafçıların yeni bir iş modeline geçiş yapmasını zarurî kılabilir.