“TikTok, Türk Kullanıcılarına İlişkin Bilgileri Çin’e Satıyor”

Akşam saatlerinde meskeninize gerçek yürüyorsunuz… Karşıdan karşıya geçerken ansızın birisi kolunuzdan tutup “Karşıya geçmek ücretsiz, lakin bunun için konutunun adresini öğrenmem, telefondaki iletilerini okumam, galerindeki tüm fotoğraflarına bakmam gerekiyor” diyor. Karşınızdaki insanın niyeti aşikâr ki güzel değil. Reaksiyonunuz ne olurdu?

Facebook, Instagram, WhatsApp, Google uygulamaları… Tüm bunlar, aslında sizi yolun ortasında durduran o beşerden farksız. Ücretsiz bir şey için karşılığında sizin hakkınızda bilgi talep ediyorlar. Çoğumuz bu talepleri uygulamaları yüklerken karşımıza çıkan “Kabul Et” butonuyla onaylıyoruz. Birisi yolda çevirip istese vermeyeceğimiz tüm sırlarımızı, ücretsiz uygulamalar kullanmak için dünyanın en büyük şirketlerine veriyoruz. Bu şirketler de aldıkları bilgilerle bize özel, amaçlı reklamlar gösteriyorlar. Artık tüm bu bildiklerinizi aklınızda tutup yalnızca bir söze odaklanın: TikTok.

TikTok’un ülkemizde 30 milyon, tüm dünyada ise 2 milyar kullanıcısı var. Sahibi ise merkezi Çin’de yer alan Bytedance isimli bir şirket. Uygulamanın gayesi, öteki toplumsal medya uygulamalarından farklı olarak toplumun tabanına inmek, ruhsal olarak “bir fenomen olmalarını” sağlamak, bunu da “bedava yaparak” kullanıcı sayısını artırmak. Görünüşe nazaran TikTok bu gayeye ulaştı, lakin karşılığında bizden aldıkları, tarihin en büyük saklılık ihlaline neden oldu. 

Savlara nazaran TikTok, vatandaşlarımızın bilgilerini Çin Hükümeti’ne satıyor:

Ülkemiz, nüfus yoğunluğu bakımından dünyada en çok TikTok kullanıcısının bulunduğu ülke. Sayı bakımından ise Hindistan ile ABD’nin çabucak gerisinde, üçüncü sıradayız. Son sayılara nazaran Türkiye’de 28,6 milyon TikTok kullanıcısı var, bu sayı süratle artmaya devam ediyor. Tüm bu kullanıcılardan elde edilen datalar, binlerce reklam şirketine satılıyor. TikTok, dataları sattıktan sonra mesuliyet kabul etmiyor. Yani kelam konusu bilgileri Tiktok’tan satın alan şirketler istediklerini yapabiliyorlar. 

Şirketler dışında TikTok’un bilgilerini sattığı en kıymetli müşterisi ise Çin Hükümeti. Şayet TikTok kendi elindeki bilgileri silerse, Çin Hükümeti’ndeki bilgiler silinmiyor. Yani bir öteki deyişle Çin, TikTok sayesinde Türkiye’de yaklaşık 30 milyon, dünyada ise yaklaşık 2 milyar insan hakkında her şeyi biliyor. Üstelik bu 2 milyar insanın yalnızca 400 milyonu Çin vatandaşı. Yani 1,6 milyar insan hakkında her türlü bilgi evvel TikTok’a, akabinde Çin Hükümeti’ne geçiyor. 

TikTok hakkımızda hangi bilgileri topluyor? (Yanınıza bir bardak buzlu su alın)

• Telefona ilişkin donanım bilgileri:
  • İşlemciler ve seri numaraları,
  • Ekran boyutu ve çözünürlüğü,
  • Hafıza kullanımı (Ne kadarı dolu, ne kadarı boş)
• Görsel ve işitsel donanım:
  • ​Kamera
  • Mikrofon
    • TikTok kapalı olsa bile kamera ve mikrofona erişimi var.
• Kullanılan uygulamalar:
  • Yüklü uygulamalar, 
  • Yüklenen lakin sonradan silinen uygulamalar,
  • Klavye uygulaması ile yazılan metinler,
  • Kopyalanan tüm metin ve görsellerin bir kopyası,
    • Banka şifreleriniz, hesap numaralarınız vb. kopyalanan her şey.
  • Twitter, Instagram, YouTube üzere platformlarda açılan fotoğraflar, izlenen görüntülerin bilgileri,
    • Google Chrome da dahil olmak üzere tarayıcıdan açılan medyaların bilgileri.
  • SMS, WhatsApp ya da rastgele bir iletileşme uygulamasındaki bildiriler.
• Kablosuz ağ: 
  • IP adresleri (Yerel ve Statik),
  • Modem bilgileri, 
  • Wi-Fi erişim noktasının ismi ve bilgileri,
  • 30 saniyede bir GPS ile pozisyon takibi (TikTok kapalı olsa bile),
  • Uygulamanın yüklü olduğu aygıta Proxy Server heyetimi.
• Galeri: 
  • Fotoğraflar ve görüntüler,
  • Silinen manzaralar, evrak boyutları,
    • Tüm bu bilgilere “transcoding media” müsaadesi ile ulaşılıyor.
• Android:
  • .ZIP belgesi yükleme, açma ve çalıştırma müsaadesi (Virüs, casus yazılım yüklenebiliyor),
    • Uzmanlara nazaran makûs bir maksat yoksa rastgele bir uygulamanın bu yetkiye gereksinimi yok. 
• E-posta: 
  • Birincil e-posta adresleri,
  • Şifre kurtarmada kullanılan ikincil e-posta adresleri,
    • Üstelik bu adresleri TikTok’ta kullanmanıza gerek yok, aygıtta açık olması yetiyor.
• Diğer bilgiler:
  • Doğum günü,
  • Telefon numarası,
  • Ana ve yedek e-posta adresleri ile şifreleri.

TikTok tüm bunları saklamaya çalışıyor: 

Uygulamaları kullanmaya başlamadan evvel bize gösterilen onay metnini genelde okumaz, süratlice kabul ederiz. Bu üşengeçliğin bedeli ağır. Lakin savlara nazaran TikTok, tüm bu yaptıklarını itinayla gizlemeye çalışıyor. Her yeni güncellemede yeni güvenlik kodları ekleyerek bilgi ihlalini gizliyor. Hatta her güncellemede algoritma değişikliğine gidiyor.

Kullanıcılar tüm bu süreçleri engelleyebiliyor, fakat bunu yapsalar bile bu sefer TikTok’un birden fazla özelliği kullanım dışı kalıyor. Uygulamayı açtığınızda sizden tekrar müsaade isteniyor. Kullanmak istiyorsanız o müsaadesi veriyor, özelliği kullanabiliyorsunuz. 

“Facebook ve Twitter’ın hakkımızda bildikleri bir bardak su, TikTok’un bildikleri de okyanus gibi”

Tüm bu data skandallarını ortaya çıkaran Reddit benzetmesi sahiden tüyler ürpertici. Üstelik Android’e Root ya da iOS’a Jailbreak atsanız bile TikTok’u engellemek mümkün değil. Uygulama her platformda bu dataları toplama maksadıyla çalışıyor. Alışılmış kullanıcılar bu sırada sonsuz akışa sahip 15 saniyelik milyonlarca görüntüde kayboluyor, birer fenomen olma yarışına giriyorlar.

Apple'ın yeni tanıttığı iOS 14, TikTok'un gerçek yüzünü ortaya çıkarıyor:

Üstteki görüntüde, iOS 14 yüklü bir iPhone'dan çekilmiş ekran manzaraları yer alıyor. Kullanıcı öbür bir uygulamada klavye ile yazı yazıyor, yazılan metinler TikTok tarafından kopyalanıyor. Bu sırada iOS 14 TikTok'un data topladığı konusunda üstten ikaz bildirimleri gönderiyor.

Apple'ın son Dünya Geliştiriciler Konferansı'nda tanıttığı iPhone işletim sistemi iOS 14, data ihlallerini engellemek ismine birtakım özellikler içeriyordu. Bir uygulamadan bilgi alındığında bildirimle kullanıcıya ikaz gönderen iOS 14, beta sürümünde TikTok'un nerelerden bilgi topladığını ortaya çıkarmıştı.

Sonuç: TikTok Türkiye’de yasaklanır mı? 

TikTok’un nüfus yoğunluğu açısından en çok kullanıcıya sahip pazarı Türkiye. Sayı açısından ise dorukta Hindistan var. Aylardır TikTok’un yasaklanması konusunda adımlar atmaya çalışan Hindistan’da 29 Haziran itibariyle TikTok dahil 59 uygulama yasaklandı. Üstelik TikTok üzere Çin merkezli WeChat uygulaması da yasaklananlar ortasında yer aldı.

Bahis hakkında bilişim uzmanı Avukat Çağatay Üsküdar’a ulaştık. Üsküdar, şayet kelam konusu savlar yanlışsız ise TikTok’un ülkemizdeki Şahsî Dataları Muhafaza Kanunu’na uymayan, hukukî sonları aşan bir data ihlali yaptığını doğruladı. Şayet Reddit’te ortaya çıkan TikTok’un şimdi üzerine rastgele bir açıklama yapmadığı bu önemli argümanlar doğruysa ülkemizde de bir yasak uygulanması yakın.

Yasağın ötesinde, Türkiye’deki her bir kullanıcı, TikTok’un kendisinden aldığı bilgileri belgeleyebilirse dava açabilir. Bu mevzular üzerine önümüzdeki günlerde farklı belge haberlerini sizlerle paylaşacağız. Takipte kalın.

Telegram kanalımızdaki ankete katılarak husus hakkında görüşlerinizi belirtebilirsiniz: