Microsoft PowerShell Nedir, Ne İşe Fayda?

Günümüzde, grafik kullanıcı arayüzü (GUI) üzere standart sistemlerden, komut satırı arayüzlerine (CLI) kadar bilgisayar sistemleri ile etkileşimde bulunmanın ve direktörün birkaç yolu vardır. Bunlar ayrıyeten uygulama programlama arayüzü (API) davetleri ve web tabanlı idare arayüzleri üzere ek usullerle desteklenmektedir.

Doğan gereksinimleri karşılamak için günümüzde yaygın olarak kullanılan bir CLI yolu de Microsoft Windows PowerShell'dir. PowerShell'in temellerini, nasıl kullanılabileceğini, ne işe yaradığını bu yazımızın akabinde net bir formda kavrayacaksınız. Artık, Microsoft PowerShell’i tüm ana sınırlarıyla anlattığımız yazımıza geçelim.

Microsoft PowerShell nedir?

Windows PowerShell, standart tabanlı uzaklaştırma protokollerini kullanarak hem bağımsız hem de ağa bağlı tipolojilerdeki heterojen ortamların yapılandırılmasını, idaresini kolaylaştırmak için cmdlet ismi verilen küçük programları kullanan, komut belgesi lisanı özelliklerine sahip etkileşimli bir obje yönelimli komut ortamıdır.

Microsoft, PowerShell'in birinci sürümünü yayınladığında, DOS tabanlı komut istemi arayüzünün eksikliklerini gidermeyi amaçlıyordu. Karmaşık script lisanlarıyla yazılan objelerin idaresi konusunda düşünceler vardı. Bu yüzden Microsoft temelli yazılımlar için özel bir script lisanı olarak vazife yapacak ve idare misyonlarını otomatik hâle getirebilecek güçlü ve esnek bir yapıda olan PowerShell ortaya atıldı.

Microsoft Powershell ne işe fayda?

Yazımızın buraya kadarki kısmında PowerShell hakkında temel bilgileri öğrendiniz. Artık bu temel bilgilerle neler yapabileceğiniz konusunda sizlere fikirler verelim ve akabinde bu bilgilerle keşfe çıkın. 

PowerShell, BT uzmanlarının, Windows işletim sisteminin ve Windows sunucularında çalışan öteki uygulamaların formüllerini denetlemesine ve otomatik hâle gelmesine yardımcı olur. Ayrıyeten yöneticilerin COM ve WMI’ya tam erişim yoluyla uzak ve mahallî Windows sistemindeki misyonlarını yerine getirmesini sağlar.

Birden çok komutun birleştirilerek ve komut evrakları yazılarak görevlerin daha verimli gerçekleşmesine imkan sağlar. Sistem yöneticisinin faal dizin kullanıcısı oluşturduğunda, bunu yalnızca kolay bir PowerShell cmdlet yardımıyla yapabilir.

Microsoft PowerShell nasıl kullanılır?

• Adım #1: Windows arama çubuğuna “Windows PowerShell” yazın.
  • Dilerseniz Çalıştır'a girerek “powershell” yazarak da tıpkı araca ulaşabilirsiniz.
• Adım #2: Çıkan komut çubuğuna yazacağımız cmdt'ler ile dilediğiniz süreci gerçekleştirebilirsiniz.
  • Kodlar için bir sonraki başlığa göz atın.

PowerShell'in birçok kullanımı vardır. PowerShell hem etkileşimli bir lisan hem de bir komut belgesi aracı olarak fonksiyon görür. Her iki kullanım durumu da sistemlerin daha kolay yönetilmesine ve BT uzmanları için büyük bir esnekliğe müsaade verir.

PowerShell'in en kıymetli avantajlarından biri, öteki bir sisteme uzaktan bağlanma yeteneğidir. Yönetici, uzakta olan bir sunucuya bağlanmak ve komutları direkt o sunucu üzerinde çalışıyormuş üzere çalıştırmak için uzak bir PowerShell oturumu kullanabilir. Uzaktan yönetilebilir ve BT uzmanlarına vakit kazandırır. 

PowerShell komut belgeleri oluşturma kelam konusu olduğunda, dengeli vazifeleri ve adımları arka arda gerçekleştirme yeteneği BT yöneticileri için büyük bir avantajdır. PowerShell, sanal bir ortamda yeni bir sunucunun tamamlanmasından Microsoft 365'teki yeni posta kutularının yapılandırılmasına ve ortadaki birçok ek fonksiyona kadar birçok vazifesi otomatikleştirir.

Microsoft PowerShell kodları:

• Active Directory (Modül): Bu modül, bilgisayarlar, kullanıcılar, kümeler ve hesaplarda depolanan yetkiler üzere Active Directory objelerinin yönetilmesini sağlıyor.
• Exchange Server (Modül): Bu modül, Exchange Server’ların tam idaresini sağlıyor. Modülün içerisinde birçok ek cmdlet bulunuyor ve bunlar Exchange e-posta sunucusuna tam dayanak sağlıyor.
• Get-Help (cmdlet): Bu cmdlet, syntax kullanımları ve komutlarla ilgili yararlı bilgileri sağlıyor.
• Get-Command (cmdlet): Yürütüldüğü vakit mevcut olan komutların listesini sağlar. Hangi komutların olduğunu görmenizi sağlar.
• Set-Variable (cmdlet): Tekrardan kullanmak istediğiniz kodları, çoklu objeleri, belge yollarını depolamaya yarayan değişkenleri oluşturan cmdlet’tir.
• Invoke-Command (cmdlet): Genelde lokal bilgisayardan çalıştırılıp uzaktaki bilgisayarların komutları ile çalışmak için kullanılan cmdlet.
• Pipeline (|): PowerShell’in özelliklerinden birisi | karakteri ile komutları birbirine bağlamasıdır. Bilhassa kullanıcı ismi oluşturma, kullanıcıyı bir güvenlik kümesine eklemek ya da varsayılan parolayı sıfırlamak üzere çok adımlı süreçlerde işe yarıyor.
• Function ({}): Bu işaretlerin ({}) ortasına alınan komut işlevleri bir ya da daha fazla sefer işlenebiliyor.
• Out-File (cmdlet): PowerShell’in komut çıktısını bir belgeye aktarmayı sağlar. Örneğin kullanıcı hesaplarının listesi alınıp daha sonra kullanılmak üzere bir metin belgesine kaydedilebilir.
• Import-Module (cmdlet):  Daha fazla modülü PowerShell yapısına katmayı sağlar.

Microsoft PowerShell hangi kullanıcılara yöneliktir?

PowerShell, yaratıcılık üzerine düşünen kullanıcıların, uzaktan erişimle işlerini denetim etmek için tahlil arayan sistem yöneticilerinin, donanım ve yazılım ortasında kendi uygulamalarını geliştiren yazılımcıların PowerShell’i sıklıkla kullandığını söyleyebiliriz.

PowerShell, yeni komutlar, syntax ve mantık sırası ile birçok şeyi içinde barındırsa ve karmaşık gözükse bile Microsoft, PowerShell’in kurumsal uygulamalarla entegre olması için gerekli araçları sağlıyor. Açık kaynak kodlu olması nedeniyle de tüm sistem yöneticilerinin ilgi alanına girdi.

PowerShell'deki komutların bir öteki ismi cmdlet’tir. Her bir cmdlet’i farklı başka kullanabilirsiniz. PowerShell, bilgisayardaki evrak sistemlerine erişmenize aracılık eder. PowerShell sağlayıcıları, kayıt defteri ve sertifika depoları üzere öteki bilgi depolarına, belge sistemine erişirken size kolaylık sağlar.

Düzenlenmiş kodlar yahut betikleri kullanarak kendi cmdlet ve fonksiyon modüllerinizi oluşturabilirsiniz. PowerShell ayrıyeten, UNIX kabuk betiklerine ve cmd.exe toplu iş belgelerine benzeri betikleri dayanaklar. Aşağıda birtakım cmdlet ve açıklamaları yer almaktadır.

Microsoft PowerShell’in avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Kullanımda olan her şeyde olduğu üzere PowerShell’in de birçok avantaj ve dezavantajı bulunmaktadır. Öğrenme kolaylığı, obje tabanlı oluşu, VBScript ve cmd.exe ile karşılaştırıldığında daha fazla fonksiyon sağlaması, değişken çeşidi belirtme zaruriliği olmaması, art plan işleri (background job) kavramının olması üzere durumlar programın kullanıcılara sağladığı avantajlardır.

.NET Framework gerekliliği, text tabanlı çalışması, güvenlik riskleri olması, uzak temas için web sunucu çalıştırma gerekliliği programın dezavantaj olarak sayabileceğimiz özellikleridir. Bilhassa bilgisayarlara uzaktan bağlanırken oluşan risk nedeniyle bu işi yapan insanlara fazla bir itimat vermemektedir. PowerShell’in dezavantajlarının genel manasıyla güvenlikle ilgili olduğunu söyleyebiliriz.

Microsoft PowerShell’i nasıl indirebilirim?

PowerShell, Windows 7’den sonraki tüm Windows sürümlerinde zaten olan bir uygulamadır. Windows Server açısından, 2008 R2’den sonraki sürümler için entegrasyon sağlanmış durumdadır. Eski Windows sürümlerinde de PowerShell çalıştırılabilir lakin indirilmesi ve kurulumunun yapılması gerekmektedir.

PowerShell’i yüklemek için Windows Management Framework (WMF) aracına sahip olunmalıdır. WMF’nin sürüm numarasıyla yüklenecek PowerShell sürüm numarası uyumludur. Windows Management Framework 5.0 versiyonunu buradan indirebilirsiniz. PowerShell’in son sürümünü ise buradan indirip bilgisayarınıza kurabilirsiniz.

Microsoft Powershell programına alternatif programlar hangileridir?

• Bash (Unix Shell)
• Z Shell
• Linux SSH
• PuTTY
• OpenSSH
• Cygwin
• GNOME Terminal
• Cmder
• Pash