Dünyanın Bir Trilyon Transistöre Sahip Birinci Bilgisayar Çipi

Yıllar boyunca pek çok geliştirici, çiplerin birbirine bağlı formda olmasının devre levhasını birçok masraf ve sıkıntıdan kurtaracağını düşünüyordu. Lakin bu alanda yapılan tüm çalışmalara karşın devre levhası büyüklüğündeki çipler istenilen düzeyde geliştirilemedi ve geleceksel çiplerin kullanımının yaygınlaşması bu çiplerin başarısız olmasıyla sonuçlandı.

Artık ABD’li bir şirket olan Cerebras, harika bilgisayarlar için CS-1 ismi verilen tam olarak böyle bir çip geliştiriyor. Firmanın devre levhası ölçeği motoru olarak isimlendirdiği sistem, aslında 21.5 x 21.5 ölçülerinde bir silikon devre levhası. Lakin ismi ne olursa olsun sistem, rekor kıran bir teknoloji. İleri teknoloji eseri bir çağdaş bilgisayar çipinin yüzeyinde milyarlarca transistör vardır. Bu çipin yüzeyinde ise bir trilyondan fazla transistör var. 

Cerebras’ın geliştirdiği çip, bir trilyon transistör barındırmasının yanında öbür alanlarda da rekor kırıyor. Günlük kullanımda çekirdek olarak bildiğimiz tekil süreç ünitelerinden bu çipin üzerinde 400.000 tane var. Bu süreç üniteleri kendi içlerinde saniyede 9 petabayt ( 1 petabayt=1024 terabayt) bilgi bulundurabilir. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse Intel’in i9-9900K işlemcisi, 8 çekirdeğe sahip ve saniyede 40 gigabayt bilgi bulundurabiliyor. 

CS-1, hala dünyanın en yeterli üstün bilgisayar işlemcisi değil. IBM’in Summit harika bilgisayarı, dünyanın en güzellerinden biri olmaya devam ediyor. Summit’in işlemcileri toplam 2.4 metre büyüklüğünde. Fakat bu büyüklükteki çiplerle kurulan Summit, 340 tondan fazla tartıya sahip ve 520 metrekare alana şurası. CS-1 ise 250 kg ağırlıkta ve sırf bir buzdolabı büyüklüğünde. 

Devre levhası ölçekli motor ismi verilen çipler Tayvanlı bir firma olan TSMC tarafından üretiliyor. Üretilecek her bir çipte 150 ya da 200 kusur bulunmasına kesin gözü ile bakılıyor. Lakin bu kusurlar, transistör sayısı göz önünde bulundurulduğunda telafi edilebilecek kusurlar olarak görülüyor. 

Bir trilyon transistöre sahip bu çiplerin entegrasyonu ve senkronize edilmesi, birçok zorluğu yanında getiriyor. Bu çiplere kâfi elektrik gücünün verilmesi, çiplerde ortaya çıkan ısının dışarı aktarılması ve devasa büyüklükteki bilgilerin harika bilgisayarın öbür modüllerine aktarılması üzere zorluklar, bu üstün çiplerle birlikte geliyor. 

Geliştirilen üstün bilgisayar CS-1, ticari dünyada yer almaya devam ederse, devre levhası ölçeğindeki çiplerin entegrasyonunu hızlandırabilir. Zaman içinde üstün bilgisayar kullanıcısı firmalar, CS-1 üzere daha küçük ölçekli muhteşem bilgisayarları ve bunların çiplerini tercih edebilirler.