80’lerde Oyun Oynamış Olanların Anlayabileceği 10 Şey

Oyun bölümü, son yıllarda ucu bucağı olmayan bir hâl almaya başladı ve kesime her geçen gün bir yeni oyun daha ekleniyor. Bu oyunlardan şanslı olanları tutunabiliyor ve yıllarca oynanıyor fakat şanssız olan oyunlarsa daha ismini bile duyuramadan unutulup gidiyor. İşte tam da bu noktada sahiden efsane olanlar hafızalarda kalmayı başarıyor.

Bildiğiniz üzere 80’lerde oyun kesimi kavramı günümüzdeki kadar ilgi görmese dahi yeniden de o yılların kendine nazaran oyunları vardı. Bu içeriğimizdeyse hafızalarda yer edinmiş, 80’ler periyodunun efsane oyunlarına ve oyun dalında iz bırakmış şeylere değineceğiz. Dilerseniz lafı fazla uzatmadan listemize geçiş yapalım.

1. Side-scrolling görüntü oyunları:

Günümüzdeki oyunlara bakacak olursak neredeyse her biri birbirinden farklı gerçekçiliğe, sinema tadında sahnelere ve daha kaç bileşene sahip. 80’lerde ise grafikler bu kadar gelişmiş değildi lakin oyunların kendine has çok özel bir görünüm ve tasarımı vardı. Dizaynlar, 2 boyutludan hallice olsa dahi dizayncılar, yaratıcılıklarını söz etmenin değişik yollarını buluyorlardı.

Contra'dan Metroid'e ve Ninja Gaiden'den Harika Mario Bros'a kadar tüm bu oyunlar, side-scrolling görüntü oyunları yani oyun karakterlerinin ekranın solundan sağına yanlışsız gittiği, yan kamera bakış açısına sahip oyunlar olarak efsaneleştiler.

2. Jetonla çalışan makineler:

Gelişen teknolojinin de tesiriyle beşerler, avuç içlerine sığabilen PS Vita ya da Nintendo Switch oyun konsollarıyla gittikleri her yerde oyun oynayabiliyorlar ancak bilgisayar, konsol üzere şeylerin hepsinden evvel sırf oyun oynamak için özel oyun salonları bulunuyordu.

Space Invaders'tan Pac-Man'a bunlar, oyun bölümünün öncüleriydi ve oyun oynamak için dev makinelere jeton atmak bir statükoydu. Konsol oyunlarının ortaya çıkmasından ve popülerlik kazanmasından sonra bile oyun salonları uzun yıllar boyunca varlığını korudu lakin hiçbir vakit o dönemki heyecanını veremedi.

3. Vaktinin PlayStation’ı: Atari

Günümüzde Nintendo, Sony ve Microsoft üzere dev firmalar, ürettikleri konsollarla oyun dalına hükmediyorlar lakin bundan birkaç yıl öncesine kadar bölümün tek bir devi vardı: SEGA. Doğal o vakitler kesim, çok daha az rekabetçiydi fakat Atari oyun pazarında kuvvetli bir rakipti.

O vakitler dijital oyunlar yoktu ve hâl bu türlü olunca da bir konsolun bir çanta dolusu kadar kaseti oluyordu. Bir devrin oyuncuları; rekabeti ve motivasyonu Atari ile öğrendi, tüm parasını Atari kasetlerine yatırdı.

4. El konsolları:

Günümüzde portatif oyun konsolu kavramını bilmeyen yoktur. Bu konsollar sayesinde nereye giderseniz gidin, gittiğiniz yerde oyun oynayabiliyorsunuz. O yıllarda gelişen kesime bir farklılık getirmek isteyen Nintendo, günümüz el konsollarının atası olan Game Boy’u 1989 yılında tanıtmıştı.

Epey kolay bir donanıma sahip olan birinci Game Uzunluk, yıllar boyunca evrim geçirdi ancak ana fikrini sürekli korudu. Günümüzdeki Nintendo Switch üzere pek çok konsol da temel olarak Game Uzunluk fikrine dayanıyor.

5. Alan tasarrufu için üretilen kodlar:

80'li yıllarda oyunları kaydetmek de artık olduğu kadar kolay değildi. Oyunların kaydedilmesi ek kartlar gerektiriyordu ve önemli bir ilerleme kaydettiğiniz oyunu kaydetmek sözün tam manasıyla bir kaostu. Bu yıllarda oyunların birçok ROM kartuşlarında çalışıyordu ve bu ek belleği almak ise ya imkânsız ya da çok kıymetliydi.

Hâl bu türlü olunca oyun geliştiricileri, oyuncuların kaldıkları yere kolay kolay geri dönmelerini sağlamak için akla yatkın bir yol geliştirdi. Bu usul ile oyuncular, kaldıkları her düzeyin sonunda bir kod girerek bu noktayı tekrar yükleyebiliyordu. Bu noktada oyunun kendisi, oyuncuların ilerlemesine dair bilgi sahibi olmasa da oyuncular, oyundaki sadece makul bir noktaya ışınlanmak için kullanılan kodlar sayesinde ilerlemelerini koruyabiliyordu.

6. Özel kartuşlar:

Günümüzde neredeyse tüm geliştiriciler, oyunlarını Special Editions, Collector’s Editions, Deluxe Editions üzere pek çok ek paketle birlikte satıyor ve bunlar artık özel hissettirmiyor lakin 80'lerde Nintendo tarafından piyasaya sürülen özel kartuşlar, oyuncuların kendilerini sahiden özel hissetmesini sağlamıştı.

Nintendo’nun kimi yayınlarını özel dizaynlarla piyasaya sürdüğü bu kartuşlar, adeta birer statü belirticiydi. Mesela Zelda oyunları her vakit altın kartuşlarla gelirdi. Temelinde bu, Nintendo'nun yakın vakte kadar sürdürdüğü bir gelenek hâline geldi. Hatta 2011 yılında bile Zelda Efsanesi: Skyward Sword oyunu altın disklerle çıktı.

7. Nintendo Hotline:

İnternet çağında yaşıyoruz ve bir oyunun rastgele bir kısmında takılıp kalırsanız 5 dakikalık bir araştırma ile bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz. Bunu yapmak içinse YouTube’da bir görüntü izleyebilir, forumlarda arama yapabilir ya da bir rehber okuyabilirsiniz. 80’lerin çocukları ise ne yazık ki bu kadar şanslı değillerdi ve bir noktada takılırlarsa orada sıkışıp kalırlardı.

Elbette bu sorunun üstesinden gelmek için bir oyun mecmuası okuyabilirlerdi lakin bunun sorunu çözeceğine dair bir garantileri yoktu. Bu durumun farkına varan Nintendo, yalnızca bu gaye için Nintendo Hotline ismini verdiği bir yardım çizgisi kurdu. Böylece oyunun rastgele bir kısmında takılırsanız bu numarayı arayabilir ve deneyimli insanlardan size nasıl ilerleyeceğiniz konusunda ipuçları alabilirdiniz. Temelleri 80’li yılların sonunda atılan bu yardım sınırı, hayli uzun yıllar faaliyet verdi ve artık işe yaramadığı için 2010 yılında kapatıldı.

8. Oyunlar imkânsız derecede zordu:

Günümüz oyunlarının güç olduğunu düşünüyorsanız 80’ler oyunlarından haberiniz yok demektir. Günümüzde sizi nitekim zorlayan oyunlar bulmak hayli güç. Esasen bir yerde takıldığınızda da üstte belirttiğimiz üzere 5 dakikalık bir aramadan sonra bu zorluğun üstesinden gelebiliyorsunuz. 80’li yıllarda ise oyunlar sıkıntı değil, çok zordu hatta imkânsızdı.

Doğal ki oyunların bu kadar güç olmasının altında yatan en temel neden bu türlü tasarlanmalarıydı. Bir makineye jeton atıyor ve oyunda ilerliyordunuz, oyunu neredeyse bitirmek üzereyken bir yerde takılıyordunuz ve hakkınız bitiyordu. Hâl bu türlü olunca da cebinizdeki para bitene kadar jeton alıyor ve salon sahibini güçlü ediyordunuz.

9. Rol yapma oyunları:

Günümüzde dahi RPG oyunlar, oyun dalının en temel desteklerinden biridir. Şimdilerde popülerliğini içten içe yitirse dahi bölümün en kıymetli oyun stillerinden olan RPG’nin temelleri 80’li yıllara dayanıyor.

Birinci başta klasik kalem ve kâğıt rol yapma oyunlarından ilham alınarak tasarlanan RPG oyunları, 70’li yılların sonunda teknolojiyle harmanlandı ve görüntü oyunlarına eşi gibisi görülmemiş bir yenilik kattı. Akabinde 80’li yılların başında Ultima I: The First Age of Darkness ve Wizardry piyasaya sürüldü. Bu öncülerin akabinde pek çok rol yapma oyunu piyasaya sunuldu lakin birden fazla unutulup gitti.

10. Oyun oynamanın temelleri o yıllarda atıldı:

Zelda Efsanesi, Üstün Mario, Metroid, Castlevania, Metal Gear, Street Fighter, Final Fantasy, Dragon Quest, Sonic, Ninja Gaiden ya da Mega Man. Tüm bu oyunlar, oyun sanayisindeki en efsanevi ve en sevilen oyunlardan kimileri ve hepsi, oyun kesimini az ya da çok bir formda etkiledi.

Peki tüm bu oyunların ortak noktası ne? Kestirim edebileceğiniz üzere yanıt, hepsinin 80’li yıllarda piyasaya çıkmış olması. Bu oyunlar, bugün bildiğimiz oyun oynama kavramının temellerini attı, şimdi başlangıç evresinde olan oyun dalını ayakta tuttu ve yepisyeni trendler başlattı.

80’lerin oyun kesimine kısa bir seyahat yaptığımız içeriğimizin burada sonuna geliyoruz. İçerik boyunca 80’lerde oyun oynamanın zorluklarına, maddi yükümlülüklerine ve ne üzere süreçlerden geçtiğine kısaca bir bakış attık. Bu noktada bu ve bunun üzere içeriklerden haberdar olmak için bizi takip edebilirsiniz.